مرتضی هادیان - دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب

چکیده: عدالت یکی از آرزوهای دیرینه انسان برای دستیابی به کمال و سعادت بوده تا در آن رستگاری فردی و اجتماعی خویش را تحقق بخشد و در فضای مساعدش استعدادهای خود را از قوه به فعل آورد و کمال معنوی را با آرامش روحی و بی نیازی مادی درآمیزد. اما بیان این آرزو بر حسب زمان و مکان جلوه های گوناگونی پذیرفته است. حکیم نظامی از شاعران آرمان گرا و فریاد او فریاد برابری خواهی و دادخواهی است. او مدافع و مبلغ عدالت و برابری و مخالف جور نظام های سیاسی متغلب بود. در این پژوهش مفهوم داد و آرمان شهر تبیین می شود و به مقام والای انسان در خمسه ی نظامی می پردازد و مقوله ی داد در اشعار نظامی مورد بررسی می شود. حکیم نظامی برای تحقق داد و برابری، آرمان شهری با نظام اجتماعی بی طبقه معرفی می کند و نظریه خود را در رابطه ی داد و حاکمیت ارائه می دهد. نظامی عدالت پیشگی را از ویژگی اصلی سلاطین می داند و علیه بی دادی زمامدارن روزگارش اعتراض می کند. کلید واژگان : داد ، نظامی ، آرمان شهر، نظام اجتماعی.

داد, نظامی, آرمان شهر, نظام اجتماعی