اعظم پرچم - دانشگاه اصفهان- عضو گروه عتوم قرآن وحدیث
فاطمه زمانی - دانشگاه صفهان دانشکده ادبیات گروه علوم قران و حدیث

سیاق از مهم ترین قرائن برای کشف معانی صحیح آیات است و عدم توجه به آن موجب ارائه تفسیری ناقص از قرآن خواهد شد و فهم درست از آیات را با مشکل مواجه خواهد کرد. مفسران و دانشمندان علوم قرآنى همواره به اهمیت دلالت سیاق در فهم درست آیات قرآنى توجه داشته اند. بنابراین توجه بیشتر و دقیق تر به سیاق، این معنا را مشخص می کند که از خود آیات می توان در فهم مراد کلام خداوند کمک گرفت. از جمله مکان هایی که سیاق می تواند در آن نقش بسزایی داشته باشد، عبارت های پایانی آیات قرآن است که با واژه ی ان آغاز می شود. این واژه در جمله های پایانی آیات به صورت تاکیدی بکار رفته است که بیشتر آنها علاوه بر تاکیدی بودن معنای تعلیل را نیز می رساند. این مقاله در صدد است نقش سیاق را بر ان در چند نمونه از عبارات پایانی آیات قرآن بررسی نماید. لذا به منظور دریافت معنا و مفهوم ان در آیات مورد بحث، تفاسیر الفرقان، التحریر و التنویر، بحر المحیط، روح المعانی، کشاف، المیزان، مجمع البیان و نمونه را مورد مطالعه قرار داده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که غالب نحویان برای ان در مواضع مشخص شده معنای تاکید را پذیرفته اند و بدین ترتیب وقف بر سر آن و ابتدا از ما بعدش را جایز شمرده اند، در حالی که با توجه به تحقیق در مورد سیاق آیات قبل و بعد آیات مورد نظر و فضای نزول آیه و دیدگاه مفسران، ان در تمام موارد معنای تاکید نخواهد داشت، بلکه در بیشتر موارد دلالت بر تعلیل می نماید.

قران کریم سیاق, ان تاکیدیه و تعلیلیه, تفسیر وقف و ابتدا