اسماعیل نرماشیری - دانشیار دانشگاه ولایت

استعاره مقوله و ساختی زبانی است. گزینش و نوع کاربست استعاره ها در ایده پردازی و تبیین آن بسیار اهمیت دارد. پس استعاره ها لزوما نشان دهنده ایدئولوژی و غرض فکری شاعر و نویسنده است. از آنجا که ایدئولوژی موجب تولید استعاره ها می شود. بنابراین، رابطه ای درپیوسته و معنادار بین استعاره ها و ایدئولوژی وجود دارد. این جستار، بر اساس همین رویکرد، حکایت جدال سعدی با مدعی را که یکی از حکایت های بلند باب هفتم گلستان با ساختاری گفتمانی جدلی است، به روش مطالعه کتابخانه ای و به شیوه تحلیلی، مورد ارزیابی و خوانش علمی قرار داده است. اصلی ترین پرسش این پژوهش این است: آیا حکایت جدال سعدی با مدعی صرفا در بیان تفاوت و ترجیح غنا بر فقر است برآیند مجموعه مباحث استدلالی تحلیلی استعاره های مفهومی نشان می دهد که سعدی با طراحی این حکایت به شکلی پدیدارشناسانه تجربی، ذهنیت تاریخی افاقه گرایانه حاکم بر روح جامعه را زیر سوال برده است و با شخصیت توانگر ایدئولوژی خود، شناخت فعال موثر اجتماعی را نیز مد نظر داشته است.

استعاره های مفهومی, ایدئولوژی, ذهنیت افاقه گرایانه, خودشناختی, گلستان