مهدی کرمانی - استادیار جامعه شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران
محسن نوغانی دخت بهمنی - دانشیار جامعه شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران
زهرا برادران کاشانی - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد

پژوهش حاضر در صدد بررسی و فراتحلیل کیفی مطالعات حوزه توانمندسازی زنان روستایی و شهری بود. بر این اساس در گام نخست تمامی مقاله های علمی- پژوهشی با کلیدواژه های توانمندی و توانمندسازی در ‎‎ بازه زمانی 1375 تا 1395 از پایگاه اطلاعاتی علمی جهاد دانشگاهی و پایگاه استنادی نورمگز استخراج شد که شصت مقاله را در بر می گرفت. در ادامه چهل و دو مقاله ای که شامل واژه‎های زنان روستایی یا زنان شهری در عنوان، چکیده یا کلمات کلیدی بودند، برای استخراج داده‎ها و بررسی بیشتر گزینش شدند. طبق یافته‎های تحقیق حاضر، مطالعات این حوزه دو جهت‎گیری کلی دارند، گروهی از آن‎ها به دنبال تحلیل نظری و ارائه مدل‎های مداخله ای برای توانمندسازی گروه‎های مورد نظر بوده اند. گروهی دیگر به بررسی فرایند توانمندسازی زنان، به لحاظ تجربی با در نظر گرفتن نمونه‎های متفاوت از زنان روستایی و شهری توجه کرده‎اند. در مجموع عواملی همچون تحصیلات، اشتغال، داشتن مهارت‎های اجتماعی، اعتماد به نفس، خودارزشمندی و بهره‎مندی از آموزش‎های عمومی از عوامل موثر بر توانمند شدن زنان روستایی و شهری بوده‎است. این یافته‎ها با نتایج مورد تاکید در بسیاری از تحقیقات غیر ایرانی در حوزه توانمندسازی زنان نیز مطابقت دارد. 

توانمندسازی, زنان روستایی, زنان شهری, فراتحلیل کیفی