آرش قربانی - عضو هیات علمی گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد
محمدرضا عباس زاده - عضو هیات علمی گروه حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد

هدف تحقیق حاضر، که با استفاده از یک نمونه شامل 2642 مشاهده از داده­های سالانه شرکت های بورس اوراق بهادار تهران برای دوره 1381 تا 1394 انجام شده است، مطالعه در خصوص پیامدهای همبستگی اقلام تعهدی غیراختیاری و متغیرهای جداکننده در آزمون فرضیه­های تئوری اثباتی حسابداری است.در آزمون­های کشف مدیریت سود، محققین از متغیرهای جداکننده­ای استفاده می­کنند که نمونه را برحسب وجود یا عدم وجود انگیزه برای مدیریت سود به دو گروه تقسیم می­کند. به دلیل همبستگی مشوق­های مدیریت سود با متغیرهای عملکرد مالی، اهرم یا اندازه شرکت، استفاده از این متغیرها به عنوان متغیر جداکننده در آزمون تجربی فرضیه­های تئوری اثباتی متداول است. همبستگی اقلام تعهدی غیراختیاری و متغیر جداکننده به این معنی است که بخشی از تغییرات اقلام تعهدی غیراختیاری ناشی از متغیر جداکننده است و اگر این همبستگی در مدل تعهدی کنترل نشود این بخش به اشتباه به اقلام تعهدی اختیاری اضافه می­شود. مطابق شواهد تحقیق، عدم کنترل همبستگی اقلام تعهدی غیراختیاری و متغیرهای جداکننده یادشده در مدل­های تعهدی، باعث ایجاد یک خطای اندازه­گیری در برآورد اقلام تعهدی اختیاری می­شود که علامت یا بزرگی همبستگی مورد تحقیق اقلام تعهدی اختیاری و متغیرهای جداکننده را به شکلی معنی­دار تحت تاثیر قرار می­دهد. یافته­های حاصل از یک شبیه­سازی مونت کارلویی خطای نوع اول همچنین نشان می­دهد که نسخه­های تعدیل شده­ مدل جونز که در آن­ها رابطه اقلام تعهدی غیر اختیاری و متغیرهای عملکرد کنترل می­شود، به طور نسبی، خطای نوع اول کمتری ایجاد می­کنند.

مدل های تعهدی, متغیرهای جداکننده, خطای اندازه گیری