احمد جانسیز - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان
محمد تقی زاده انصاری - استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سجاد بهرامی مقدم - دانشجوی دکتری روابط بین الملل گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان

هند از 1947 تا اواخر دهه 1980، سیاست جهان سوم­گرایی را در پیش گرفته بود که با مشخصه­های کلیدی تلاش برای همبستگی جهان سوم، خودبسندگی اقتصادی و عدم تعهد تعریف می­شد. از اواخر دهه 1980، سیاست خارجی جهان سوم گرایانه هند به سیاست عمل­گرایی اقتصادی دگرگون شده است. این مقاله سعی دارد به جستجوی عوامل و چگونگی تغییر سیاست خارجی هند نسبت به حوزه دولت های عضو شورای­همکاری خلیج فارس بپردازد. یافته ها نشان می دهد که سیاست خارجی هند در نسبت به دولت های حوزه شورای همکاری خلیج فارس از اوایل دهه 1990، بر اساس الزامات توسعه اقتصادی هند بازتعریف شده است و در این زمینه تقاضای فزاینده هند برای واردات نفت و گاز، جذب سرمایه گذاری های خارجی، گسترش بازارهای صادراتی در کنار رقابت ژئوپولیتیکی با پاکستان و چین مولفه­های سازنده سیاست­خارجی هند هستند. در تمایز با  گذشته مولفه­های اقتصادی به مراتب بیش از مساله ژئوپولیتیکی رقابت با پاکستان در تعریف رهیافت سیاست خارجی هند نسبت به دولت های حوزه شورای همکاری خلیج فارس تاثیرگذار بوده است، دگرگونی چین از دولتی با گرایشات انقلابی به دولتی توسعه گرا نیز بر تمرکز هند بر عمل گرایی اقتصادی در این حوزه نیز موثر بوده است. در این مقاله روش مورد استفاده روش تبیینی است و چشم انداز نظری در تجزیه و تحلیل داده ها نیز نظریه موازنه منافع است. 

هند, دولت های عضو شورای همکاری خلیج فارس, سیاست خارجی