حمید کاویانی پویا - استادیار تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان

  ایرانیان و هندیان از همان آغاز جدایی اقوام آریایی، در موارد متعدد به یکدیگر نظر داشته و از دستاوردهای هم اقتباس و استفاده می کردند. به ویژه ایرانیان در هنگام تنگناها هندوستان را جایگاه امن و میهن دوم خود شمرده، به آن سرزمین پناه می بردند. این دو کشور از لحاظ فرهنگ  و ادبیات و برخی علوم از جمله پزشکی، نجوم و ریاضی بسیار غنی بوده اند و تاثیر بسزایی بر هم نهاده اند. در دوره ساسانی، تبادلات علمی و فرهنگی از سوی ایرانیان با ترجمه متون هندی و سانسکریت به پهلوی و ورود برخی آلات موسیقی و موسیقی دانان و رامشگران از هند به ایران انجام پذیرفت و از سوی دیگر هندیان نیز از علوم و فنون ایرانیان بهره مند شدند، به طوری که شمار قابل توجهی از پزشکان جندی شاپور از هندیان تشکیل می شده و همچنین گوپتاها(320 تا 550م) که سلسله هم عصر ساسانیان بودند، در زمینه ساخت بناها، کتیبه نویسی، سنگ تراشی، نقاشی و ضرب سکه ، از ایران ساسانی پیروی می کردند. بنابراین، در این پژوهش با استفاده از متون کهن و روش کتابخانه ای برآنیم که مبادلات علمی و فرهنگی ایرانیان و هندیان را بررسی و تا حد امکان سهم هر یک از این دو کشور را در پیشرفت علوم و فنون دیگری مشخص کنیم.

کلید واژه ها: ساسانیان, گوپتاها, هند, علم و فرهنگ, ادبیات, پزشکی