تداوم و نوآوری در اندیشه سیاسی ضیاءالدین برنی و کتاب فتاوای جهانداری

نام ضیاءالدین برنی (1357-1285م)، مورخ و متفکر مهم سیاسی مسلمان فارسی زبان هندوستانی چندان برای پژوهشگران اندیشه سیاسی در اسلام به ویژه پژوهشگران ایرانی شناخته شده نیست و کتاب فتاوای جهانداری او به عنوان یک اثر مهم سیاسی که در زمان سلاطین دهلی نگاشته شده، چندان مورد بحث قرار نگرفته است. در این پژوهش محقق می کوشد به دو پرسش پاسخ دهد: الف- مهمترین مولفه های اندیشه سیاسی ضیاءالدین برنی چیستند و آیا او نوآوری هایی در زمینه اندیشه سیاسی داشته است ب- زمینه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نگارش فتاوای جهانداری چیست و چگونه در این اثر منعکس شده است بر پایه یافته های این پژوهش، اندیشه برنی را می توان تداوم اندیشه سیاسی ایران پیش از اسلام به ویژه اندیشه ایرانشهری و سیاست نامه نظام الملک دید اما بخش مهم و نوآورانه اندیشه برنی مربوط به تمایز او میان دو حوزه جهانداری و دینداری است. در نهایت این تحقیق نشان می دهد که فروپاشی خلافت عباسی، بی ثباتی سیاسی در دهلی و تصمیمات و اقدامات مناقشه انگیز محمد بن تغلق از عوامل اجتماعی و سیاسی هستند که بر نگارش کتاب تاثیر گذاشته اند.

Keywords:

اندیشه سیاسی در اسلام , سلاطین دهلی , ضیاءالدین برنی , فتاوای جهانداری