امکان سنجی کاهش سطح صفحات مستغرق با حفظ کارایی در قوس رودخانه

قوس خارجی رودخانه یکی از مناسب ترین مکان­ها برای آبگیری است. در شرایط سیلابی، رسوبات با جریان انحرافی وارد آبگیرهای جانبی شده و مشکلاتی را همچون تجمع رسوبات در ورودی کانال و در پایین دست آبگیر به وجود می­ آورند و موجب کاهش ظرفیت آبگیری از رودخانه می ­شوند. یکی از روش­ های کارآمد و موثر در کاهش رسوب ورودی به آبگیرها، استفاده از صفحات مستغرق می­ باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از یک فلوم آزمایشگاهی با قوس 180 درجه ملایم که عملکرد آن با رفتار اکثر خم ­های رودخانه ­های مئاندری همچون کارون مطابقت دارد، امکان کاهش سطح صفحه مستغرق و کاهش آبشستگی پای این گونه صفحات با حفظ کارایی آن­ها به صورت فیزیکی مدل سازی گردید. صفحات در چهار شکل متفاوت شامل مستطیلی ساده و سه صفحه مستطیلی دیگر که با ایجاد بریدگی در لبه ­ی ابتدایی با زوایای 30، 45 و 60 درجه اصلاح شده ­اند، به صورت جداگانه و در آرایش دو ردیفه در موقعیت 110 درجه در مقابل دهانه آبگیر که با زاویه 45 درجه به کانال اصلی متصل می ­باشد، تحت شرایط هیدرولیکی یکسان مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد با افزایش زاویه بریدگی لبه­ ی ابتدایی صفحات مستغرق (θ)، از عمق آبشستگی پای صفحات کاسته می ­شود. در زاویه استقرار 30 درجه و برای صفحات مستغرق با θ برابر 60 درجه، تا دبی نسبی انحرافی در واحد عرض 25/0، کارایی و عملکرد صفحات مستغرق، علی­رغم حدود 29 درصد کاهش سطح صفحه مستغرق، حفظ شده، ضمن آنکه عمق آبشستگی پای صفحات نیز حدود 4/29 درصد نسبت به صفحات مستطیلی ساده کاهش یافته است.

Keywords:

آبشستگی , صفحات مستغرق , خم رودخانه , بار بستر