رضا سکوتی اسکویی - استادیار
ابراهیم بروشکه - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

مارن مخلوطی از رس و کربنات کلسیم زیاد است که توان تولید رسوب بالایی دارد. با توجه به اینکه خصوصیات فیزکی و شیمیایی مارن ها در رسوب زایی این سازندها اثر گذارند لذا این تحقیق با هدف بررسی و تعیین عوامل موثر بر طبقه بندی مارن ها در استان آذربایجان غربی به انجام رسید . برای انجام تحقیق نقشه محدوده مارن ه ا از نقشه زمین شناسی در مقیاس 250000:1 :1 تهیه و با بازدیدهای میدانی تعداد 15 نمونه از مارن های شناسایی شده برداشت و آزمایش های شیمیایی و فیزیکی انجام شد. مارن ها با استفاده از روش خوشه ای طبقه بندی، صحت طبقه بندی خوشه ای با استفاده از آنالیز تمیزی بررسی و عوامل مؤثر بر طبقه بندی مارن ها مشخص گردید. نتایج بدست آمده نشان داد مارن های استان را می توان در سه گروه طبقه بندی کرد. ضرایب کای و همبستگی کانونی توابع تفکیکی، نشان می دهند که گروه های سه گانه تعیین شده بخوبی تفکیک شده و همپوشانی با هم ندارند . همچنین مشخص گردید که سدیم، کلر، درصد شن، آهک، ضریب خمیری، حجم رواناب، شکل فرسایش و نسبت رس عوامل موثر بر طبقه بندی مارن ها می باشد که از بین اینها حجم رواناب موثرترین آنها است . گروه های مارن با توجه به عناصر غالب آنها در کلاس های کلسیتی، گچی و نمکی تقسیم بندی شدند.

آذربایجان غربی، رسوب، مارن، طبقه بندی