منصور طبیعی - استادیار جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد مدیریت علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
مریم هاشم پور صادقیان - دانشجوی دکترای جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد مدیریت علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
آزاده هوشیار - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد مدیریت علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

تجاوز سراسری ارتش رژیم عراق از زمین، هوا و دریا به جمهوری اسلامی ایران در 31 شهریور 1359 حادثه مهمی است که بررسی ابعاد آن برای نسل حاضر و آینده دارای اهمیت فراوانی است. یکی از پیامدهای بسیاری از جنگ ها ازجمله جنگ ایران و عراق، بعد اسارت است. هدف مقاله حاضر بررسی این پیامد جنگ هشت ساله بین دو کشور ایران و عراق است. این مقاله هم از زاویه تجربه های زنانه و هم تجربه های مردانه به مقوله اسارت نگریسته است. در این راستا با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و مبتنی بر رویکرد عرفی، دو مجموعه خاطرات دوران اسارت با عنوان من زنده ام خاطرات دوران اسارت معصومه آباد و حکایت زمستان خاطرات دوران اسارت عباس حسین مردی بررسی شده است و در ادامه، مفاهیم، مقوله های فرعی و درنهایت، مقوله های اصلی، برگرفته شده است. نتایج به دست آمده در این مقاله نشان می دهد که اسارت برای اسیران ایرانی تا حد زیادی به عنوان ادامه مقاومت و مبارزه تعریف شده بود، اما به طور خاص، تجربه های این زنان و مردان، ذیل 16 مقوله فرعی قابل تقسیم بندی است که با تحلیل و جمع بندی در قالب 6 مقوله اصلی تعریف می شوند که عبارتند از: تعارض مکانی، خشونت، عوارض جسمانی، تجربه های روانی، سازوکار های مقابله با بحران، و سیاست های خصمانه.

خشونت, مقاومت, آزادی