زهرا اسکندری کوتاهی - کارشناس ارشد نوزادان، دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
میترا ادراکی - مربی ، گروه کودکان ،دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز ، ایران
محمدشعبان پورحقیقی - فلوشیپ، گروه چشم، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی، شیراز، ایران
رضا بهرامی - استاد یار، گروه نوزادان، دانشکده پزشکی،دانشگاه علوم پزشکی شیراز،شیراز، ایران

از آنجاییکه پیشرفت مراقبت های پزشکی نوزادان نارس، امکان زنده ماندن آنها را افزایش داده است. اهمیت معاینات زودرس غربالگری رتینوپاتی و ارائه خدمات مداخله ای در این گروه به عنوان بزرگترین سرمایه و مهمترین پایه دستیابى به توسعه هر کشور، ارزش روز افزون پیدا کرده است. امروزه یکی از چالش های مهم در معاینات غربالگری رتینوپاتی نوزادان نارس، کنترل درد نوزادان در حین انجام معاینات می باشد. مطالعه ی حاضر باهدف بررسی تاثیر قنداق بر شدت درد ناشی از معاینه غربالگری رتینوپاتی نوزادان نارس انجام شده است.روش مطالعه: این مطالعه ی کارآزمایی بالینی تصادفی، بر روی 41 نوزاد نارس واجد شرایط انجام شده است . نمونه ها به روش نمونه گیری آسان با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. نوزادان دو گروه مورد مطالعه 30 ثانیه قبل از معاینه بی حسی موضعی ( قطره چشمی تتراکائین هیدروکلراید 1%) و 2/0 میلی لیتر سوکروز 24% به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، به وسیله سرنگ از طریق دهان دریافت کردند. درنوزادان گروه آزمون (20 نفر) با قنداق و در نوزادان گروه کنترل (21 نفر) بدون قنداق معاینه غربالگری رتینوپاتی انجام گردید. تعداد ضربان قلب، تنفس و مدت زمان گریه ثبت شد. جهت ثبت تغییرات چهره نوزادان در طول معاینه غربالگری، از چهره ی نوزادان با نمای بسته تصویربرداری شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها:نوزادان در دو گروه از نظر میانگین سن حاملگی در زمان تولد (55/1±46/30)، میانگین وزن تولد (64/201±09/1286) و میانگین سن نوزاد در زمان اولین معاینه غربالگری (31/3±35/33) مشابه بودند. میانگین نمره درد پروفایل درد شیرخوار نارس درگروه آزمون (60/1±40/8) از نظر عددی کمتر از گروه کنترل (97/1±23/9) بوده و از لحاظ آماری تفاوت معناداری نداشتند (145/0P=). میانگین مدت زمان گریه در گروه آزمون هجده ثانیه (001/> P) کمتر بوده است.نتیجه گیری :روش ترکیبی قنداق، سوکروز خوراکی و بی حسی موضعی در کاهش مدت زمان گریه و آرام سازی زود هنگام نوزادان پس از انجام معاینات غربالگری رتینوپاتی نارسی موثر بود. با توجه به قرار گرفتن نمره درد نوزادان نارس شرکت کننده در مطالعه در محدوده درد خفیف، این روش می تواند به عنوان یک روش ترکیبی مناسب جهت مدیریت درد در نوزادان نارس تحت معاینه غربالگری رتینوپاتی استفاده گردد.

قنداق، نوزاد نارس، درد، معاینه غربالگری، رتینوپاتی