معرفی برجسته موتیف های شاهنامه

موتیف یک واژه یا طرح ذهنی تکرار شونده ای است که صرفنظر از کارکردی که دارد میتوان آن را جداگانه در سطوح مختلفی بررسی کرد. با بررسی موتیف در شاهنامه نیز به چیزی فراتر از متن برمیخوریم و به تفکرات، اندیشه ها و دغدغه های ذهنی فردوسی پی میبریم، برخی از برجسته ترین موتیفهای شاهنامه عبارتند از:اسب، فضایل اخلاقی، خدا، اهریمن و ایران. اسب یکی از مولفه های مهم و عناصر اصلی پهلوانی است که نقش گستردهای را در بازتاب فرهنگ و اعتقادات و آداب و رسوم و حماسه های ملی و میهنی ایفا میکند. فردوسی با سخنان حکیمانه و اندرزهای سنجیده ی خود، دیگران را به دادگری و فضایل اخلاقی فرا میخواند. از موتیف نام و القاب خدا بهرهمند گشته و از آن در مسیر اغراضی مانند عفو الهی، تکیه و پناه بردن به خداوند، ستایش و سپاسگزاری خدا بهره برده است. با نگاهی به موتیف اهریمن در ابیات شاهنامه به این نتیجه میرسیم که اهریمن خالق همه نیروهای بد بوده و هر نوع نقص و عیب بدو باز میگردد و میان اهریمن و زشترویی و جادو رابطه ای گسترده برقرار است. و با بررسی موتیف ایران شاهد هستیم که در شاهنامه همه ی وقایع بر محور ایران میگردند.

Keywords:

شاهنامه فردوسی , موتیف , اسب , اهریمن , ایران