ناپایداری دنیا در نگاه و اندیشه ی حکیم توس

شاهنامه فردوسی به باور همگان و بی هیچ گمان بزرگ ترین حماسه ی زبان فارسی و یکی از فاخرترین حماسه های جهانی به شمار می رود که چه به لحاظ کمی و چه محتوایی از جایگاهی برجسته در ادبیات جهان برخوردار است. در اهمیت این جایگاه تنها به ذکر این نکته می توان بسنده کرد که شاهنامه را به لحاظ کمی و تعداد ابیات، طولانی ترین حماسه ی جهانی دانسته اند که توسط یک شاعر و در یک دوره ی مشخص سروده شده است. برای درک بهتر این مدعا باید دانست که شاهنامه ی فردوسی سه برابر طولانی تر از ایلیاد هومر و دوازده برابر بزرگ تر ازحماسه ی آلمانی نیبلونگن است. محبوبیت شاهنامه ی فردوسی در میان ایرانیان و انیرانیان فارسی زبان بدان گونه است که هیچ اثر حماسی، پیش یا پس از سرایش آن، چنین پذیرش عامی را تجربه نکرده است. نگارندگان این جستار در پژوهش حاضر نخست به اشاره، برخی از دلایل محبوبیت و ماندگاری شاهنامه که ریشه در فرم، ساختار، شیوه های داستان پردازی، موضوع و محتوای آن دارد را بر می شمرند، سپس به یکی از عمده ترین دلایل ماندگاری آن که پرداختن به موتیف جاودانه ی ناپایداری جهان است، به طور ویژه می پردازند. جستار حاضر بر این نکته تاکید می ورزد که اگر صرفا پرداختن به موضوع مناسب، دلیلی بر ماندگاری کتاب و بقای نام و آوازه فردوسی میتوانست بود، باید به فردوسی نمی رسید و آوازه پیشینیان او که بدین کار دست یازیده بودند، جایی برای برنایی چون او نمی گذاشت و علاوه بر آن، متتبعان او که فراوانند، نتوانستند ذره ای از بزرگی و پیشگامی فردوسی بکاهند. پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است و داده ها به شیوه ی کتابخانه ای گردآوری شده است.

Keywords:

شاهنامه , فردوسی , جاودانگی شاهنامه , ناپایداری جهان.