داود عبدی قیداری - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
نرگس ایرانی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

شاهنامه، نامه ی شاهان است .در این کتاب بزرگ از منش، کردار و رفتار پنجاه ودو پادشاهایرانی پیش از اسلام سخن به میان آمده است.پاره ای از این شهریاران معروفیت ومشهوریت فراوانی به واسطه کارکردهای بر جسته ی شان در شاهنامه دارند وپاره ای معمولی هستند و کنش خاصی از آنها سر نمی زند.شاهنامه گذشته از آنکه در ژانر حماسی جای می گیرد ؛ سراسر اندرز وحکمت و تعلیم و تربیت است. کردار و منش پادشاهان در شاهنامه الگویی از مدل های حکومتی ایشان را نشان می دهد. در این میان منش وخوی پسندیده پادشاهان موجب مشروعیت ومقبولیت مردمی است وبرعکس کنش وکردار نا پسند پادشاهانی چون ضحاک کودک کش، کیکاووس بی خرد، موجب انزجار عامه است.عامل قدرت در همه ی پادشاهان به نوعی کردار های مثبت آن ها را نیز تحت شعاع قرار داده است. از این دیدگاه می توان به شاهنامه به عنوان یک فرهنگنامه ی سیاسی نگریست ؛ چرا که تنوع مدل های حکومتی و مدیریت کشوری در آن زیاد است نتایجو منش و کنش پادشاهان دادگستر و بیداد پیشه نیز ،در آن مندرج. این مقاله کوشش کرده است با بررسی و مقایسه ی کردار ومنش پادشاهان، میزان رضایتمندی مردمی از این پادشاهان تاثیر تعلیمی آن ها را نشان دهد.وعامل مهار ناشدنی قدرت را در کردار پادشاهان شاهنامه بررسی نماید.

کردار ومنش، جامعه شناسی ادبیات،اسطوره،حماسه،پادشاه، تعلیم وتربیت، شاهنامه.