سمیه مهدوی - کارشناس ارشد پرستاری داخلی جراحی، گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
زهرا کرانیان - دانشجوی کارشناسی پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
صابر کاکازاده - دانشجوی کارشناسی پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
مسعود فلاحی - کارشناس ارشد پرستاری داخلی جراحی، واحد توسعه تحقیقات بالینی، بیمارستان امام رضا (ع)، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

مقدمه: سوختگی یکی از مشکلات مراقبتی در سراسر دنیا می باشد و صدمات ناشی آن، منجر به عفونت، ناتوانی و مرگ می شود. مدیریت آن، در اکثر جوامع، یک موضوع بحث برانگیز است و پانسمان واحدی جهت کنترل آن، وجود ندارد. امروزه استفاده از ترکیبات گیاهی، جهت کنترل زخم سوختگی، به دلیل عوارض محدود، دسترسی آسان و مقرون به صرفه بودن، روبه افزایش است. از جمله مهمترین آنها، عسل می باشد. لذا هدف از این مطالعه، بررسی جایگاه عسل در بهبود زخم سوختگی می باشد. روش جستجو: این مقاله از نوع مروری بوده و با استفاده از منابع معتبر اینترنتی (Pub Med, Pro Quest, Science direct, SID) در سال 1397 تهیه شده است. یافته ها: نتایج نشان داد، استفاده از عسل برای درمان زخم سوختگی از گذشته تاکنون مرسوم بوده است. در بررسی های آزمایشگاهی مشخص شد، عسل دارای خواص ضد ویروسی، ضد قارچی و آنتی باکتریال است که با استفاده مداوم از آن، برخلاف آنتی بیوتیک ها، منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی نمی شودف همچنین عسل دارای هیدروژن پراکسید، نیتریک اکسید، فنول، فاکتورهای غیرپراکسید، آنزیم کاتالاز، کربوهیدرات، چربی، آمینواسید، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است که با خاصیت اسمولالیته بالا، کربوهیدرات، چربی، آمینواسید، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است که با خاصیت اسمولالیته بالا، اپیتیلالیزاسیون، دبریدمان خودکار، فعالیت ضد التهابی، جذب ادم، جذب رطوبت، سنتز کلاژن، رگ زایی، منجر به افزایش تکثیر فیبروبلاست ها و تحریک رشد بافت های صدمه می شود و روند بهبود زخم را، تسریع می بخشد، همچنین عسل، در مقایسه با سایر درمان های سوختگی، منجر به کاهش بروز اسکار خواهد شد، لازم به ذکر است در تمامی مطالعات انجام شده، هیچ گونه واکنشی آلرژیک و عارضه جانبی از عسل گزارش نشده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به تاثیرات مثبت عسل در بهبود زخم سوختگی، دسترسی آسان، فاقد عوارض و مقرون به صرفه بودن، توصیه می شود از عسل برای مدیریت زخم سوختگی در کنار سایر روش های درمانی، استفاده شود.