سیدنوید حسینی - دانشجوی کارشناسی اتاق عمل، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران
عباس فتوحی - دانشجوی کارشناسی اتاق عمل، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران
زهره رضایی نژاد - عضو هیئت علمی تمام وقت گروه هوشبری، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران

سابقه و هدف: سوختگی یکی از علل عمده مرگ و میر در دنیا می باشد که شیوع آن در کشورهای در حال توسعه چندین برابر کشورهای توسعه یافته است. زخم های ناشی از سوختگی یکی از دیربهبود یافته ترین زخم ها می باشند و امروزه تحقیقات زیادی در زمینه کشف داروهای موثر بر سوختگی در حال انجام است. و این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مواد مختلف بر ترمیم زخم به صورت مروری انجام شده است. روش جستجو: مطالعه مروری حاضر با بررسی اینترنتی مقالات فارسی و انگلیسی منتشر شده در دو دهه گذشته با کلید واژه های سوختگی، ترمیم و زخم در پایگاه های علمی جهاد دانشگاهی، مگ ایران، ایران مدکس، گوگل اسکالر، pubmed انجام شد. در نهایت 39 مقاله یافتیم که پس از 3 مرحله غربالگری 10 مورد با توجه به ملاک های مدنظر وارد مطالعه شد. یافته ها: با بررسی مطالعات مختلف در این حوزه اینگونه می توان جمع بندی نمود که استفاده از پماد فاندمول، برقراری ارتباط درمانی مناسب، چسب پلاکتی اتولوگ، گیاهان دارویی مانند ابوخلسا، چای سبز، چای کوهی، گیاه آب بشقابی، گیاه تشنه داری، آلوئه ورا، دانه به، پنیرک صحرایی، گل همیشه بهار و گیاه مورد، ژل گیاه صبر زرد و پماد سیلور اسیدهیالورونیک دارای تاثیر مثبت در ترمیم زخم سوختگی بوده اند. نتیجه گیری: تاثیر مواد اشاره شده در ترمیم زخم سوختگی با افزایش اپی تلیزاسیون و رگ زایی موجب تسریع در بهبود و ترمیم شود. با توجه به ارزان و در دسترس بودن این مواد پیشنهاد می شود که استفاده از این مواد به عنوان بخشی از درمان مورد توجه قرار گیرد، چرا که موجب کاهش هزینه های درمان و کاهش مدت زمان بستری بیماران در بیمارستان می شود. و بازگشت زودتر افراد به جامعه و کاهش مشکلات روانی و اجتماعی آنها نیز می شود.