فاطمه جمالی - استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
محمد مدرسی - استادیار، گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
فرشته بیات - استادیار، گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

سودوموناس های فلورسنت مولد 2و4-دی­استیل فلوروگلوسینول(DAPG)  در بیوکنترل بسیاری بیماری های قارچی گیاهان نقش دارند. پژمردگی فوزاریومی گوجه­فرنگی یکی از مهمترین بیماری های این گیاه است که خسارت زیادی را به محصول وارد می­آورد. در این پژوهش 35 سویه Pseudomonas fluorescens از نظر وجود ژن های phlD و hcnAB بررسی شده و مشخص گردید نه سویه واجد ژن های بیوکنترل بودند. توانایی آنتاگونیستی سویه­های واجد دو ژن همراه با سویه CHA0، علیه بیمارگر در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید و پنج سویه شامل PGU، PGU1، PGU2، PGU4 و سویه CHA0 انتخاب شدند. سویه­ها از نظر تولید انواع متابولیت های ضدمیکروبی یا محرک رشدی گیاهی آزمایش شدند و در مرحله بعد توانایی آنها در بیوکنترل بیماری و افزایش رشد گیاه گوجه­فرنگی در شرایط گلخانه مطالعه شد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که سویه­ها قادر به تولید آنتی­بیوتیک های DAPG، پایولوتورین و مونواستیل فلوروگلوسینول، سیانید­هیدروژن، اندول استیک­اسید، پروتئاز و سیدروفور پایووردین و نیز انحلال فسفات معدنی بودند. این سویه­ها در شرایط گلخانه نیز به طور معنی­داری قادر به کنترل بیماری و تحریک رشد گیاه گوجه فرنگی بودند و سویه PGU بهتر از سایرین عمل نمود. این مطالعه پیشنهاد می­کند که احتمالا تولید متابولیت های ضد­میکروبی و/ یا متابولیت های محرک رشد گیاه در کنترل بیماری و افزایش شاخص های رشدی گوجه­فرنگی در شرایط گلخانه موثر هستند. 

بیوکنترل, سودوموناس فلورسنت, پژمردگی فوزاریومی, گوجه فرنگی