یوسف سعادت - دانشجوی دانشکده دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران
محمد حسن بزرگمهری فرد - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران
سعید چرخکار - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران
حسین حسینی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، واحد کرج

در سالهای اخیر، بیماری تنفسی چندعاملی منجر به خسارات اقتصادی سنگینی در صنعت طیور بویژه گله های گوشتی شده است. عوامل ویروسی و باکتریایی مختلفی در بروز این بیماری دخیل هستند. یکی از شایع ترین عوامل دخیل در بیماری تنفسی چند عاملی، ویروس برونشیت عفونی می باشد که علیرغم انجام برنامه واکسیناسیون همچنان از مهمترین عوامل بیماریزا در صنعت طیور در سراسر جهان می باشد. اخیرا شیوع بیماری تنفسی چندعاملی در استان بوشهر منجر به افزایش قابل توجه خسارات در گله گوشتی شده است. به منظور شناسایی ویروس برونشیت عفونی در گله های واکسینه و غیر واکسینه مبتلا به بیماری تنفسی چندعاملی از 8 گله با سابقه مصرف واکسن برونشیت عفونی و هفت گله با سابقه عدم دریافت واکسن برونشیت عفونی نمونه برداری شد. در تمامی گله های واکسینه از واکسن سروتیپ ماساچوست بعنوان واکسن برونشیت استفاده شده بود. در زمان نمونه برداری، گله ها مشکلات تنفسی از قبیل سرفه، عطسه، و رال های تنفسی داشتند. در این مطالعه 135 سوآپ نای و 150 نمونه خون از 15 گله مبتلا به عفونت تنفسی و دارای تلفات بالا جمع آوری شد و به روش RT-PCR والیزا مورد بررسی قرار گرفتند. از مجموع 15 گله نمونه برداری شده 12 گله (80%) از نظر برونشیت عفونی مثبت بودند و سه گله نیز در بررسی مولکولی منفی بودند. تمامی گله های غیرواکسینه از نظر برونشیت عفونی مثبت بودند در حالیکه سه گله از گله های واکسینه منفی بودند. در بررسی سرولوژی مشخص شد که تمامی گله های غیر واکسینه مثبت هستند که با نتایج مولکولی همخوانی داشت. نتایج حاصله بیانگر شیوع بالای ویروس برونشیت عفونی در گله های مبتلا به بیماری تنفسی چندعاملی به ویژه گله های غیرواکسینه می باشد و ضرورت کنترل بیماری برونشیت عفونی را به منظور کاهش خسارت ناشی از بیماری تنفسی چند عاملی را نشان می دهد.

ویروس برونشیت عفونی, بیماری تنفسی چندعاملی, گله گوشتی بوشهر