ستار محمودی - دستیار تخصصی گروه جراحی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
احسان علی آبادی - استادیار گروه جراحی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
محمد صالح خاقانی نژاد - استادیار گروه جراحی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.

مقدمه: شکستگی­های استخوانی می ­توانند سبب بروز اختلال حسی در بیماران شوند. هدف از این مطالعه، ارزیابی اختلالات حسی صورت در نواحی انتشار عصب آلوئولار تحتانی و اینفرااربیتال بدنبال درمان شکستگی به صورت باز در بیماران ترومایی با شکستگی فک بود. مواد و روش ها: در این پژوهش طولی، 100 بیمار از مراجعین به بخش جراحی فک و صورت یا مرکز ترومای دانشگاه علوم پزشکی شیراز (بیمارستان رجایی)، از مهرماه سال 1394 تا اسفند ماه سال 1395، به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. از تست های جهت یابی، حرارتی و تمایز بین دو نقطه جهت ارزیابی اختلالات حسی استفاده شد. آزمون آماری کای اسکوئر برای آنالیز داده ها استفاده شد. یافته­ ها:بین اختلال عصب زیرچشمی و آلوئولار تحتانی با سن بیماران در معاینات دوره­ای (قبل از جراحی، دو هفته، سه ماه و شش ماه پس از جراحی) رابطه ی معنی داری مشاهده نشد. درحالی که، بین اختلال عصب زیرچشمی و اختلال عصب تحتانی با مقدار جابجایی و فاصله­ی زمانی مداخله ی درمانی بیماران در معاینات شش ماه بعد از جراحی رابطه وجود داشت. نتیجه­ گیری: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد در تروماهای فک و صورت، طی شکستگی استخوان در محل کانال عصب، هر چه میزان جابه جایی استخوان در محل شکستگی و فاصله ی زمانی تروما و جراحی باز جهت فیکساسیون بیشتر باشد، عوارض حسی ناشی آنها در محل انتشار اعصاب حسی تحتانی کانال مندیبولار و تحت چشمی بیشتر خواهد بود.

اختلالات حسی, شکستگی فک و صورت, تروما