بررسی و شبیه سازی یک مورد توفان شدید گردوخاک در مناطق جنوب شرقی ایران

امروزه پدیده گردوخاک بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار داده است و ایران نیز به عنوان کشوری که در منطقه خاورمیانه قرار دارد، با این مشکل مواجه است. برخی از استان های کشور، بیشتر از بقیه استان ها درگیر معضل توفان گردوخاک هستند. استان سیستان و بلوچستان از دیرباز تحت تاثیر این پدیده بوده است، اما بر شدت آن در سال های اخیر افزوده شده است. این مطالعه، به بررسی توفان گردوخاک 12 تا 15 جولای سال 2016 در شهر زابل پرداخته که منجر به کاهش شدید دیدافقی در این شهر شده است. برونداد مدل HYSPLIT، مدل WRF/Chem و تصاویر ماهواره نشان دهنده وجود چند چشمه گردوخاک مختلف در این مورد مطالعاتی است که شامل چشمه های تولیدکننده در کشورترکمنستان، بخش های شمالی افغانستان، مناطق اطراف دریاچه هامون و مناطق مرکزی ایران هستند. شبیه سازی این پدیده با مدل WRF/Chem نشان داد که مدل، الگوی گردوخاک در منطقه، نحوه گسیل و انتشار ذرات گردوخاک را به درستی نشان داده است، همچنین نمایه قائم غلظت گردوخاک مدل WRF/Chem در شهر زابل، با پوشش قائم غلظت گردوخاک ماهواره CALIPSO در توافق است. مقایسه برونداد غلظت PM10 مدل در شهر زابل با داده های مشاهداتی سازمان حفاظت محیط زیست و داده های دید افقی سازمان هواشناسی کشور حاکی از آن است که خروجی مدل با داده های دید افقی در توافق خوبی است و کاهش شدید دید افقی با افزایش غلظت PM10 خروجی مدل همراه بوده است. در این میان، داده های مشاهداتی غلظت PM10 سازمان حفاظت محیط زیست کشور توافق کمتری با هر دو داده مذکور دارد.

Keywords:

پدیده گردوخاک , زابل , مدل WRF/Chem , غلظت PM10