وحید راهداری - استادیار، دانشگاه زابل، پژوهشکده تالاب بین المللی هامون
سعیده ملکی - استادیار، دانشگاه زابل، دانشکده منابع طبیعی، گروه محیط زیست

خسارات وارده از طریق پدیده خشکسالی، باعث کاهش موجودی سرمایه و بازدهی اکوسیستمی و به تبع آن، تداوم رشد اقتصادی یک منطقه می شود. تالاب هامون به عنوان یک ذخیرگاه زیست کره در منطقه سیستان قرار گرفته است که حیات آن به ورودی آب رودخانه هیرمند و فرح رود بستگی دارد. گستره اکوسیستم های منطقه سیستان، در زمان پر آبی و ورود آب، بیشتر به تالاب بین المللی هامون تعلق دارد که تاثیرات مهم اقتصادی و اجتماعی در منطقه سیستان دارد. در شرایطی که تالاب هامون دارای آب باشد، گونه های متنوع حیات وحش به منطقه مراجعه و کشاورزی، دامپروری و اکوتوریسم در سطح منطقه رونق دارد. در شرایط خشکسالی، کارکردهای مهم از بین رفته و ارزش های قابل مشاهده در زمان پر آبی ناپدید شده است. در این مطالعه برای بررسی ابعاد تاثیرات اقتصادی خشکسالی منطقه سیستان و تالاب هامون، از روش بررسی تاثیرات مثبت اقتصادی تالاب و درآمدهای با منشاء تالاب و با استفاده از پرسشنامه استفاده شد. لذا پرسشنامه ها برای هر بخش تهیه، پویایی آنها محاسبه و توسط کارشناسان ادارات محلی و استانی تکمیل گردید. نتایج این تحقیق نشان داد در طی 18 سال گذشته و در بخشهایی که در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفته است، مجموع خسارتها بیش از 2/5 میلیارد دلار بوده است. بیشترین خسارات در این دوره مربوط به بخش کشاورزی به مقدار 1/9 میلیارد دلار، تولید گوشت به مقدار 414 میلیون دلار و برداشت خاک توسط باد به مقدار 216 میلیون دلار است.

تالاب هامون، خشکسالی، ارزش اقتصادی