نوشین خدام - دانشجوی دکتری، هواشناسی، پژوهشکده هواشناسی، تهران، ایران
سحر تاجبخش - استادیار پژوهشکده هواشناسی،تهران، ایران
عباسعلی بیدختی - استاد موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران،تهران، ایران
ساویز صحت کاشانی - استادیار پژوهشکده هواشناسی،تهران، ایران

در این پژوهش به مطالعه یک رخداد بحرانی گرد و خاک در تاریخ 27 ژوئن سال 2008 (روز جمعه 7تیرماه 1387) پرداخته شده است. الگوهای جوی همدیدی و کمیت های لایه مرزی در این بازه زمانی با استفاده از داده های دیدبانی شده ایستگاه زابل، داده های بازتحلیل شده Era-Interim و برونداد مدل WRF/chem بررسی شده اند. نتایج نشان دادند که استقرار یک هسته کم ارتفاع روی جنوب افغانستان و شمال پاکستان به همراه یک پشته روی شمال استان سیستان و بلوچستان و غرب افغانستان سبب ایجاد شیو فشاری و تقویت جریان های شمالی در این منطقه شده است. افزایش دما و کاهش رطوبت نسبی شرایط مساعد جهت گسیل گردوخاک را فراهم کرده است. ارتفاع لایه مرزی نیز همراه با این رخداد افزایش پیدا کرده است. برونداد مدل WRF-Chem نشان داد افزایش سرعت بادهای سطحی سبب ایجاد تلاطم قائم و افزایش ناپایداری شده، همچنین کاهش رطوبت نسبی خاک شرایط را برای گسیل گرد و خاک و افزایش غلظت PM10 فراهم نموده است.

گرد و خاک، زابل، تابستان، سیستان و بلوچستان، لایه مرزی جوی