کوهزاد رئیس پور - استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
محمود خسروی - استاد دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

گردوغبار پدیده ای است که آثار زیست محیطی مخرب زیادی را در بخش های مختلف زندگی انسان ها برجا می گذارد. دشت سیستان به دلیل شرایط جغرافیایی خاص خود، به طور مداوم با این پدیده روبرو بوده و خسارت های زیادی را متحمل می گردد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل رفتار بلندمدت عمق اپتیکی آئروسل (AOD) در دشت سیستان با استفاده از مدل MERRA-2 می باشد. داده های مربوط به AOD مدل مورد استفاده، طی دوره ی آماری (2018 1980) از وبگاه Earth data استخراج و جهت درک رفتار زمانی مکانی AOD در اتمسفر دشت سیستان، نتایج به صورت تصاویر، گراف و نمودارهای هوف مولر ارائه شده است. نتایج حاصله به خوبی بیانگر افت و خیزهایی در میزان این شاخص طی سال های آماری مورد مطالعه بوده است. ولی به طور کلی روند شاخص مورد مطالعه صعودی بوده به طوری که میزان آن در سالهای آخر دوره ی آماری افزایش یافته است. تحلیل های آماری نیز تفاوت های معناداری را به لحاظ زمانی (سالانه، فصلی و ماهانه) و مکانی در میزان AOD نشان می دهد. به طوری که در میان ماه های مورد مطالعه بیشترین و کمترین میزان AOD به ترتیب در ماه های آگوست و دسامبر و به لحاظ فصلی بیشترین میزان AOD در فصل بهار و کمترین میزان آن در فصل زمستان اتفاق افتاده است. به لحاظ مکانی نیز بیشترین تمرکز گرد و غبار در بخش جنوبی دشت سیستان مشاهده شده و در بخش شمالی دشت سیستان رخداد پدیده گرد و غبار از فراونی کمتری برخوردار می باشد. نمودارهای هوف مولر به خوبی تاییدکننده این وضعیت می باشند.

گردوغبار، دشت سیستان، مدل MEERA-2، عمق اپتیکی آئروسل