ماه نظری - دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی،واحد کرج،دانشگاه آزاد اسلامی کرج .ایران

رابطه تکوینی و فقر ذاتی انسان نسبت به خدا، فطرت خداجویی انسان را اشباع نمیکند،ناگزیر دست به مناجات ودعا برمی دارد واز سر نیاز به نیایش برمیخیزد.چنان که اهداف دعاونیایش دراشعارعطارتاکیدبراظهارعجزوبندگی دارد..دعا یکی از زمینه های ارتباط اوبا خدا که در انواع و اشکال مختلف آن آیینه ای برای انعکاس احوال و احساسات و تجارب دینی و عرفانی است. اهمیت موضوع،به طورکلی،بیشتراستغاثه های عارفانه اش،برمحورنیازهای-روحیومعنویاستواراست،نه-درخواستهایدنیایی ومادی.دراین مناجات ها،عطاردرصحنه ی راز ونیاز،انس-بامعبود ،ازحیرت وآشفتگی خویش پرده برمی دارد وصادقانه اعتراف می کند آن طور که شایسته وسزوار حق است قادر به شناخت نشده ونتوانسته آن چنان که باید کمربه خدمت وعبادت ببندد.در سطر سطر این گفتار عاشقانه ذکر صفات الهی پربسامدترین گفتار است.درتحمیدیه های شاعر، پالایش روح،اوج تقوا وایمان،حضوردل،فراموشی از خویشتن خویش، خود نمایی میکند.شیوه پردازش نیایش ودعاهای عطار،گاه به صورت مستقل،گاه از زبان شخصیت ها در البالی حکایات، بیان می شود.مسئله این است که عطار درنیایش ،دعاوتحمیدیه هایش بیشتربه چه مضامینی پرداخته وبه چه صفات الهی اشاره دارد.این مقاله با بهره گیری از منابع کتابخانه ای به شیوه توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.

عطار،نیایش ،دعا ،صفات الهی