ارزیابی کارایی مدل ویکور در پهنه بندی خطر زمین لغزش (مطالعه موردی: شهرستان سمیرم)

مجموعه ای از عوامل طبیعی و انسانی به وقوع خسارت های زیاد ناشی از زمین لغزش ها دامن زده است. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت های ناشی از وقوع زمین لغزش ها، دوری جستن از این مناطق است. بدین منظور لازم است تا نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش نسبتا دقیقی از بین روش های موجود برای این مناطق تهیه گردد. هدف این تحقیق آن است تا در مرحله نخست با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی اهمیت لایه ها را بررسی کرده، در مرحله بعد ضمن تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با مدل ویکور، صحت مدل نیز ارزیابی شود. برای انجام این تحقیق، به وسیله تصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین شناسی و بررسی های میدانی نقشه پراکنش زمین لغزش ها تهیه شده است. سپس عامل لیتولوژی، شیب، کاربری اراضی، بارش، جهت شیب، فاصله از سکونتگاه و عناصر خطی جاده، گسل و آبراهه مورد بررسی قرار گرفته و عوامل موثر در لغزش نیز تعیین شده اند. بعد از همپوشانی نقشه های عوامل مذکور با روش ویکور در سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه پهنه بندی خطر لغزش بدست آمد که 20/9 درصد از منطقه در معرض لغزش بسیار پر خطر قرار دارد و زمین شناسی و شیب هم به عنوان مهمترین عوامل زمین لغزش شناسایی شدند. جهت ارزیابی کارایی روش برای پهنه بندی خطر زمین لغزش از روش شاخص زمین لغزش استفاده گردید. براساس این شاخص حدود 69 درصد زمین لغزش ها در طبقه های پر خطر و خیلی پر خطر اتفاق افتاده اند بنابراین روش ویکور به لحاظ داشتن انطباق بیشتر زمین لغزش ها با پهنه های خطر زیاد دقت قابل قبول را دارد و از طرف دیگر روند صعودی شاخص زمین لغزش از پهنه خطر خیلی کم به سمت پهنه خیلی زیاد نشان دهنده دقت لازم مدل مزبور است.

Keywords:

ویکور , زمین لغزش , شاخص زمین لغزش , سیستم اطلاعات جغرافیایی , پهنه بندی