سیمین فصیحی - استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا
مریم منصوری - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه الزهرا

 جرم پدیده اجتماعی است که از دیرباز به تناسب هر عصری و هر نسلی، وجود داشته و بنابراین عمری به قدمت عمر جامعه  بشر دارد.در یک تعریف کلی جرم یا به عبارتی بزهرا عملی ناپسند و برخلاف مقررات تعیین شده در یک جامعه دانسته اند که در اشکال مختلف در تمامی مقاطع تاریخی وجود داشته و مختص جامعه یا فرهنگ خاصی نبوده است. با توجه به اهمیت عصر ناصری به عنوان مقطعی حساس در تاریخ ایران، بررسی جرم به عنوان یکی از پدیده­های مهم این دوران می­تواند پرده از ابهامات بسیاری در زمینه­های ارتکاب جرم اجتماعی بردارد. از این رو در این پژوهش تلاش شده با تکیه بر مستندات تاریخی و همچنین منابع کتابخانه­ای موجود و با بررسی آماری جرایم این دوره، ضمن توصیف اوضاع اجتماعی عصر ناصری، جرایم اجتماعی این عهد سنخ شناسی و با رویکردی تحلیلی نقش عوامل مختلف در این معضل اجتماعی، به ویژه نقش دوگانه­­ی حکومت در آن مشخص گردد. براساس یافته­های موجود از میان گونه­های مختلف جرائم اجتماعی، قتل با 7/58 درصد بالاترین میزان و استعمال تریاک با 2/0 درصد کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. گرچه حکومت ناصری اصلی­ترین عامل اجرایی در برخورد با مجرمان بود، بااین حال خود به نحوی بستر جرم را مهیا می­کرد و در بسیاری از موارد بر میزان آن­ها نیز می­افزود.

جرایم اجتماعی, بزه, عهد ناصری, سنخ­شناسی