لیلا عروتی موفق - دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی
صغری ابراهیمی قوام - دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی
اسماعیل سعدی پور - دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی
علی دلاور - استاد دانشگاه علامه طباطبائی,

هدف این پژوهش تدوین برنامه آموزش زایشی مبتنی بر مولفه های یادگیری زایشی به منظور افزایش خودنظم جویی است. بدین منظور از طریق تحلیل محتوای کیفی به شیوه استقرایی، مولفه های یادگیری زایشی استخراج و ترتیب و تقدم فعالیت های آموزشی مشخص و سپس با استفاده از ماتریس مضامین راهکارهایی برای بهبود خودنظم جویی استخراج شد. جامعه آماری این پژوهش برای تدوین برنامه آموزشی، شامل همه کتاب ها و مقالات پژوهشی و مروری، پایان نامه ها و منابع مرتبط با یادگیری زایشی از سال 1974 تا 2017 بود. نمونه آماری برای تعیین مولفه های این برنامه 47 مقاله و یک پایان نامه بود، که به صورت هدفمند انتخاب و تحلیل شد. برای رواسازی برنامه، 20 نفر از متخصصان روان شناسی تربیتی و تکنولوژی آموزشی به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج این بررسی به شناسایی 14 مقوله اصلی منجر شد، شامل: توجه، انگیزش، معلم، دانش پیشین، فرصت های یادگیری، ادراک دانش آموز، یادگیرنده فعال، زایش و خلق معنا، ارزشیابی، محتوا، تحلیل، دستورالعمل، محیط آموزشی و یادگیری مشارکتی؛ سپس، بر اساس این مقوله ها، طرح و برنامه مورد نظر با بخش های زیر تدوین شد: شناخت و تحلیل یادگیرنده، تهیه دستورالعمل، درگیرسازی یادگیرنده، فعال سازی دانش پیشین، تدوین محتوای آموزشی، ایجاد فرصت های یادگیری، تسهیل گری و تکیه گاه سازی، یادگیری مشارکتی، زایش و خلق معنا و ارزشیابی. در نهایت با استفاده از ماتریس مضامین برای هر یک از بخش ها راهکارهایی استخراج شد.  

واژه های کلیدی: یادگیری زایشی, مولفه های یادگیری زایشی, برنامه آموزش زایشی, خودنظم جویی