رسول رضوی - دانشیار، دانشگاه قرآن و حدیث قم، ایران.
علی پناهی - دانشجوی دکتری دانشگاه قرآن و حدیث قم، ایران.

تبری و تقیه دو آموزه مقبول امامیه می باشند که از حوزه اعتقادی، آغاز و به بعد رفتاری، ختم می شوند؛ این دو آموزه، دارای دو نتیجه متفاوت اند: تقیه، مومنان را به رفتار محافظه کارانه و حفظ شرایط موجود فرا می خواند، اما تبری، صراحت در ابراز عقاید و بیان حقایق را به شیعیان پیشنهاد می دهد. این­دو، شیعیان امامی را به دو جهت مخالف سوق می دهند. بررسی آیات و روایات مربوط به تبری و تقیه، در نگاه نخست نشان از تقابل آنها دارد؛ ولی با دقت در دلالت این منقولات و توجه به اقسام تقیه و تبری، درمی یابیم که نه تنها تقابل واقعی میان آنها وجود ندارد، بلکه به شرط رعایت اهم و مهم در به­کارگیری، در مسیر تحقق هدف شارع مقدس - حفظ، تقویت و ترویج دین حق و هدایت مستضعفان- هماهنگی دارند.

تبری, تقیه, بغض فی الله, تقابل