افسانه مرشدی - دانشجوی دکترای علوم و صنایع غذایی دانشگاه فردوسی مشهد
سید محمد علی رضوی - استاد فیزیک و مهندسی مواد غذایی گروه علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی کاشانی نژاد - استاد مهندسی علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
احمد شاکر اردکانی - استادیار، موسسه تحقیقات پسته ایران، رفسنجان

در این پژوهش، برای نخستین بار از پرتو های مادون قرمز برای برشته کردن مغز پسته چهار رقم مهم تجاری ایران (فندقی، کله قوچی، اکبری و احمد آقایی) استفاده شد. و بهینه یابی فرآیند با استفاده از طرح مرکب مرکزی برای هر رقم انجام گرفت. متغیرهای مستقل شامل ولتاژ لامپ مادون قرمز ( در دامنه V 90 -70) و فاصله نمونه تا منبع مولد مادون قرمز(در دامنه m 5 0/0-0.1) و متغیرهای وابسته (پاسخ) شامل نیروی شکست اول، نیروی شکست دوم، اندیس قهوه ای شدن، زمان فرآیند و طعم برشتگی بودند. به طور کلی، نیروی شکست اول نمونه ها در محدوده N 54-5 ؛ نیروی شکست دوم نمونه ها در محدوده N 65-15 ؛ اندیس قهوه ای شدن نمونه ها در محدوده 41-38، زمان فرایند برشته کردن در محدوده S 1080-252؛ و امتیاز طعم برشتگی در محدوده 14-4 به دست آمد. با توجه به روش آزمون و خطا، ازیک مدل چهارجمله ای برای تجزیه و تحلیل پاسخ ها استفاده شد. شرایط بهینه برشته کردن از نظر ولتاژ مادون قرمز و فاصله نمونه تا منبع مولد مادون قرمز برای رقم فندقی: 0/05 m – V 28 /81 ، رقم احمد آقایی 0/07 m – V 86/65 ، رقم کله قوچی m05/0 –V 26/91 ، و رقم اکبری m 05/0 – 14V /94 به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد فرآیند برشته کردن با مادون قرمز می تواند فرآیندی کارامد و مناسب برای مغز پسته باشد که علاوه بر یکنواختی بیشتر فراورده نهایی، باعث کوتاه شدن زمان فرآیند برشته کردن به میزان حداقل 50 % روش متداول خواهد شد.

برشته کردن, بهینه یابی, روش سطح پاسخ, مادون قرمز, مغز پسته