محمدمهدی دری - دبیر آموزش و پرورش
ابوالفضل رفیع پور - عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

زمینه: نوع خاصی از بدفهمی های اعداد گویا، ناشی از گرایش به اصول و قوانین اعداد طبیعی است. در ادبیات پژوهشی به سه جنبه ی اصلی چگال بودن ، اعمال حسابی و اندازه عددی اشاره شده است که در آن ها، دانش اعداد طبیعی باعث بروز بدفهمی در اعداد گویا می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی سوالات ابزار آزمون گرایش اعداد طبیعی است. روش شناسی: نمونه ی سوالات شامل 62 سوال بود که از ادبیات پژوهشی حوزه ی بدفهمی اعداد گویا اخذ گردید. 181 دانش آموز پایه هفتم و نهم از سطح شهر کرمان که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند، نمونه ی آزمون دهندگان را تشکیل دادند. از نظریه سوال-پاسخ برای بررسی ویژگی های روان سنجی سوالات آزمون، استفاده شد. روش پژوهش توصیفی بود و در مرحله ی اول، تک بعدی بودن سوالات با استفاده از برازش مدل دو ارزشی راش مورد بررسی قرار گرفت. سپس، دشواری سوالات در سه جنبه از اعداد گویا، اندازه گیری و با هم مقایسه شد. یافته ها: نتایج آزمون نیکویی برازش نشان داد که پس از حذف 7 سوال، بقیه سوالات تک بعدی هستند. بدفهمی اعداد گویا در هر سه جنبه شامل چگال بودن، اعمال حسابی و اندازه عددی وجود داشت. بیشترین سطح دشواری برای سوالات جنبه ی چگال بودن و کمترین دشواری برای سوالات جنبه ی اندازه عددی برآورد گردید. سوالات جنبه ی اعمال حسابی در تمام مقیاس پراکنده بودند. نتایج تحلیل عملکرد دانش آموزان نشان داد که اکثر آزمون دهندگان در قسمت بالای مقیاس سوالات آزمون قرار دارند. بحث و نتیجه گیری: از تک بعدی بودن آزمون نتیجه می شود که توانایی مهار دانش اعداد طبیعی در مسائل اعداد گویا، عمدتا تحت تاثیر یک عامل است. تحلیل راش، در مجموع نشان دهنده ی سادگی آزمون گرایش اعداد طبیعی برای دانش آموزان دوره متوسطه اول بود. با توجه به توانایی های برآورد شده ی آزمون دهندگان، می توان برای آن ها سوالاتی متناسب با توانایی شان انتخاب کرد.

بدفهمی اعداد گویا, گرایش اعداد طبیعی, تک بعدی بودن, مدل راش