مرتضی طاهری - استادیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی
مجتبی طاهری - کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی

چکیده هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش رهبری تاملی در مدارس بود. مرور پیشینه حاکی از آن است، هرچند یادگیری مبتنی بر تامل دانش جدیدی نیست اما رهبری تاملی رویکردی جدید در مدیریت و رهبری مدارس است و در معدود پژوهش های انجام شده در این زمینه ابزار معتبری برای آشکارسازی این مفهوم در مدارس طراحی نشده است. پس از بررسی ادبیات پژوهش، بر اساس مدل کستلی (2012) از رهبری تاملی ابعاد و گویه ها پرسشنامه رهبری تاملی مدیران مدارس طراحی و داده ها با مشارکت 327 نفر از معلمان دبیرستان دوره اول گردآوری شد. ضمن بررسی روایی صوری و محتوایی گویه ها و عوامل با مشارکت متخصصان مدیریت آموزشی، معلمان و اعمال نظرات آنها، در مطالعه مقدماتی علاوه بر اجرای پرسشنامه نظرات شرکت کنندگان در مورد ابهام سوالات، تکرار و ارتباط آنها با مفاهیم و ابعاد پرسشنامه دریافت و اصلاحات اعمال شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد 29 گویه در 5 عامل: احساس امنیت، گشودگی، هدف، به چالش کشیدن باورها و بازخورد ابزار سنجش رهبری تاملی را تشکیل می دهند. ضریب آلفای کرونباخ برای هر عامل محاسبه شد و ضریب پایایی کل مقیاس برابر با 97/0 محاسبه گردید. این مطالعه پژوهشی پیشگام در اندازه گیری رهبری تاملی مدیران در مدارس است. رهبری تاملی عاملی اساسی در جهت تغییر پارادایم اثبات گرایانه به تفسیری در مدارس ایران است. یافته های پژوهش برای متخصصان تعلیم و تربیت در سنجش و استقرار رهبری تاملی در مدارس مفید خواهد بود.

واژه های کلیدی: رهبری تاملی, رویه های تاملی, بازخورد, رهبری مدرسه