محمد احمدی ده قطب الدینی - گروه آموزشی روان شناسی
ابراهیم خدایی - دانشگاه تهران
ولی اله فرزاد - استاد دانشگاه خوارزمی
علی مقدم زاده - دانشگاه تهران

این مطالعه با هدف بررسی بعدیت و کارکرد افتراقی سوال آزمون مبتنی بر متن پرلز 2011 ایران انجام گرفت. جهت تحلیل بعدیت از مدل های پاسخ مدرج شده و دو عاملی نظریه سوال-پاسخ با روش برآورد اطلاعات کامل بیشینه درست نمایی و جهت بررسی کارکرد افتراقی سوال از مدل دو عاملی چند گروهی کای و همکاران (2011) استفاده شد. نتایج بررسی بعدیت نشان داد مدل دو عاملی نسبت به مدل پاسخ مدرج شده برازش بهتری با داده ها هم در کل نمونه ایرانی و هم در گروه پسران و دختران دارد. نتایج واریانس اثر متن نشان داد اثر عوامل ثانوی بر عملکرد دانش آموزان ایرانی در دو متن مرتبط با درک مطلب ادبی موجب بعدیت در متن های پرلز ایران شده است. نتایج نشان داد بین متوسط عملکرد دانش آموزان پسر و دختر در صفت نهفته کلی درک مطلب تفاوت معناداری وجود ندارد اما در سه متن ادبی و سه متن اطلاعاتی بین متوسط کارآمدی خواندن پسران و دختران تفاوت معناداری به نفع دختران وجود دارد . نتایج کارکرد افتراقی سوالات بر مبنای مدل دو عاملی نیز نشان داد بیشتر سوالات دارای کارکرد افتراقی یکپارچه و غیر یکپارچه هستند و پسران بیشتر در سوالات چندگزینه ای و دختران بیشتر در سوالات پاسخ ساز عملکرد بهتری دارند. به طور کلی نتایج نشان داد در متن های پرلز 2011 ایران صفات مرتبط با دو متن درک مطلب ادبی در بین دانش آموزان پسر و دختر ایرانی به گونه متفاوتی ادراک می شوند و این دو متن در بین دختران وابستگی مکانی سوال بیشتری نسبت به پسران دارند. همچنین نتایج حاکی از تفاوت عملکرد دانش آموزان پسر و دختر ایرانی در سوالات آزمون شکل آمیخته پرلز است.

مدل پاسخ مدرج شده, مدل دو عاملی چندبعدی نظریه پاسخ-سوال, بعدیت, کارکرد افتراقی سوال, آزمون های مبتنی بر آزمونچه