فاطمه بخشی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد اصفهان (خوراسگان) دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، ایران.
مهشید جهادی - گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد اصفهان (خوراسگان) دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، ایران.

رنگدانه تولید شده توسط قارچ موناسکوس به دلیل توانایی بالای تولید رنگدانه­های متفاوت از نظر رنگ و ثبات شیمیایی از توجه ویژه­ای برخوردار است. در این تحقیق تولید رنگدانه نارنجی توسط موناسکوس پورپورئوس PTCC 5303 در شرایط تخمیر در حالت غوطه­وری با استفاده از خرمای ضایعاتی انجام پذیرفت. عوامل موثر غلظت قند خرما (60-20 گرم بر لیتر)، نمک (12-6 درصد) و pH (9-6) محیط کشت به منظور بهینه­سازی تولید رنگدانه نارنجی با استفاده از روش سطح پاسخ طرح مرکب مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که غلظت قند خرما 20 گرم بر لیتر، نمک 6 درصد و pH برابر 9 بهترین شرایط برای تولید رنگدانه­ نارنجی ( 7/6 واحد جذب نوری) می­باشد. در بهینه شرایط تولید، بیشترین بازده تولید رنگدانه نارنجی، راندمان تولید بیومس، راندمان تبدیل سوبسترا و راندمان تخمیر به ترتیب (OD) 05/±0 24/6،(g/l) 2/7 ، 82% و (g/l.day) 36/5 می باشد. با توجه به نتایج محیط کشت خرما می­تواند به عنوان منبع کربن در تولید رنگدانه نارنجی توسط قارچ موناسکوس پورپورئوس مورد استفاده قرار گیرد.

خرما, رنگدانه نارنجی, روش سطح پاسخ, طرح مرکب مرکزی, موناسکوس پورپورئوس