مهدی رئیسی - گروه بهداشت و بیماریهای آبزیان، دانشکده دامپزشکی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی

بیماری­های زئونوز ناشی از انتقال بیماری و عوامل مولد سم از ماهی به انسان که تاکنون به ­ثبت رسیده ­اند عمدتا شامل باکتری­ها، سموم و انگل­ها هستند. فهرست زئونوز­های ناشی از ماهی، تقریبا بزرگ است. در این مقاله، 25 عامل عفونی مورد بحث قرار گرفته اند و مسلما عوامل دیگری با منشا ماهی نیز وجود دارد که توان بالقوه­ای برای آلوده کردن انسان دارد. در این خصوص وضعیت سیستم ایمنی میزبان نقش تعیین کننده ای در شدت بیماری دارد. از جمله راه­های اصلی تماس با این عوامل می­توان به روش خوراکی و ورود از راه زخم­های باز یا خراش­ها اشاره کرد. بخصوص روش خوراکی شامل خوردن ماهی آلوده خام یا نیم پز و یا ماهی آلوده به مدفوع ماهیان بیمار اشاره کرد. در مجموع 15/64 درصد زئونوزهای ناشی از ماهی از راه دهان منتقل می­شوند که عمدتا شامل بیماری­های انگلی ناشی از ترماتودها، سستودها و نماتودها هستند. خوردن آب حاوی میکروارگانیسم­های بیماری­زا با 07/23 درصد و تماس پوستی و ورود از راه زخم­های جلدی و یا انتقال از طریق حمل ماهی و یا آب آلوده با 23/19 درصد راه­های دیگر انتقال محسوب می­شوند. مهم اینکه 38/15 درصد از موراد بیماری ناشی از بیش از یک راه انتقال هستند. در این مقاله پراکنش، همه گیری شناسی، جنبه­ های بالینی و مطالعات ارزیابی خطر، مدیریت بالینی، پیشگیری و کنترل این دسته از بیماری­ها مورد بحث قرار خواهد گرفت.

زئونوز, ماهی, غذازاد, آب