ناهید نویدجوی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
آناهیتا دهقانی - مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران.
فرشاد بهرامی اصل - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران.
جعفر قاسمی - گروه بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران.

اهمیت انتقال عوامل بیماری زا ازطریق مصرف یخ کمتر از اهمیت انتقال آن ازطریق آب نمی باشد. آلودگی یخ در اثر استفاده ازآب آلوده، حمل ونقل، توزیع غیر بهداشتی ونحوه نامناسب نگهداری آن ایجاد می شود .در این مطالعه توصیفی- مقطعی جهت بررسی وضعیت بهداشتی یخ های کارخانه های ارومیه و آلودگی باکتریایی آن ها، در مجموع 36 نمونه از چهار کارخانه یخ سازی در سه نقطه ی آب ورودی، فرایند تولید و یخ خروجی به صورت تصادفی در فصل تابستان برداشت گردید. نمونه ها از نظر باکتری های کلی فرم کل و مدفوعی بررسی شدند. وضعیت بهداشتی کارخانجات و نحوه کلر زنی منابع آب از طریق چک لیست ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که 50 درصد نمونه های آب خام ورودی به کارخانجات یخ سازی و فرایند تولید یخ حاوی کلیفرم کل بیش از حد استاندارد و 67/16 درصد از آنها آلوده به کلیفرم مدفوعی بودندو در یخ خروجی این آلودگی به ترتیب33/58 و 33/8 درصد بود. بررسی وضعیت بهداشتی کارخانجات نشان دادکه 75 درصد کارخانجات از نظر وضعیت ساختمانی و بهداشت فردی،2/56 و 25 درصد به ترتیب از لحاظ ابزارکار و کلرزنی در شرایط مطلوب قرار داشته اما نحوه ی نگهداری و انبار تمامی کارخانجات از نظر بهداشتی نا مطلوب بودند. نتایج نشان دادند که عدم کلر زنی آب ورودی به کار خانجات یخ سازی عامل اصلی آلودگی باکتریایی یخ های تولیدی بوده است. از این رو شرایط بهداشتی یخ شامل بررسی میکروبیولوژیک و نظارت بر چگونگی تولید، توزیع وحمل ونقل آن می بایست توجه دست اندرکاران امور بهداشتی را به خود معطوف سازد.

آلودگی کلی فرم, کلیفرم های مدفوعی, کارخانجات یخ, شهرستان ارومیه