هادی شمس الدینی نژاد
محمدرضا بحرینی بهزادی

هدف از انجام این پژوهش برآورد میزان هم خونی و تاثیر آن بر صفات تولیدی در بز کرکی رائینی بود. اطلاعات شجره و صفات تولیدی وزن بدن در سنین مختلف (وزن تولد، وزن سه ماهگی، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی، وزن یک سالگی)، وزن کرک یک سالگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر مورد استفاده قرار گرفت. این اطلاعات مربوط به 7264 راس حیوان حاصل از 293 پدر و 2057 مادر بود که طی سال های 1369 تا 1390 در ایستگاه اصلاح نژاد بز کرکی رائینی شهرستان بافت واقع در استان کرمان جمع آوری شده بود. برای برآورد ضریب هم خونی از برنامه ی تحلیل شجره ی CFC و برای محاسبه میزان تابعیت صفات مختلف از هم خونی از برنامه ی اصلاح نژادی WOMBAT استفاده شد. تعداد حیوانات هم خون موجود در شجره 163 راس بود که معادل 3/2 درصد افراد گله بود. متوسط ضریب هم خونی کل جمعیت و حیوانات هم خون به ترتیب 08/0 و 5/3 درصد برآورد گردید. بیشترین مقدار هم خونی 25 درصد و بیشترین حیوانات هم خون را حیوانات با ضریب هم خونی صفر تا 5 درصد تشکیل دادند. کاهش تولید ناشی از هم خونی در صفات وزن تولد، وزن سه ماهگی، وزن شش ماهگی، وزن نه ماهگی، وزن یک سالگی، وزن کرک یک سالگی، افزایش وزن روزانه تولد تا از شیرگیری و نسبت کلیبر به ازای یک درصد افزایش در هم خونی دام به ترتیب 103/11-، 9/166-، 86/110-، 5/121- ، 16/233-، 24/2-، 85/0- و 069/0- محاسبه شد. بطورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که میزان هم خونی در جمعیت مورد مطالعه پایین می باشد. بنابراین به دلیل اثرات زیان بار هم خونی روی صفات تولیدی، پیشنهاد می شود که گله باید دارای برنامه مدیریت سیستم جفتگیری مناسب باشد که از آمیزش های خویشاوندی جلوگیری شود تا بتوان میزان هم خونی گله را کنترل نمود. 

افت هم خونی, بز کرکی رائینی, صفات رشد