مرجان السادات خلیفه سلطانی - کارشناس ارشد برنامه ریزی آموزشی، دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) اصفهان، ایران
جهانبخش رحمانی - استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

یادگیری یکی از ویژگی های منحصر بفرد انسان بشمار می آید و با افزایش یافته های بشری هر روزه نیاز به تحول در یادگیریبیشتر احساس می شود. یادگیری ترکیبی در واقع تلفیقی از آموزش چهره به چهره و آموزش الکترونیکی است. این روشدرصدد است تا با بهره گیری از منابع و ابزارهای گوناگون مانند نرم افزارهای چند رسانه ای، شبیه سازی، کنفرانس ها، لوح هایفشرده، کتاب ها، تمرین های خارج از کتاب، کلاس های درس سنتی، کلاس های درس مجازی، آزمایشگاه های اینترنتی، گروه ها وانجمن ها و فراگیر کمک کند تا محتوای دروس را بهتر فرا گیرد. امروزه آموزش الکترونیکی در حال جایگزینی با شیوه هایسنتی است. از طرفی تحقیقات نشان داده که آموزش های الکترونیکی نیز دارای محدودی های خاص خود هستند و نمی توانندکاملا جایگزین آموزش سنتی شوند. بنابراین با وجود مزایا و معایب هر دو، متخصصان امور آموزشی سعی می کنند، روش هایمختلف را با هم ترکیب کنند و معتقدند که یادگیری ترکیبی، یک رویکرد اثربخش برای حل این مشکلات است. این رویکردنوین آموزشی در تلاش است تا با بهره گیری از منابع و ابزارهای گوناگون از جمله نرم افزارهای چندرسرانه ای، کلاس های درسسنتی و مجازی، آزمایشگاه های اینترنتی، تمرین های خارج از کتاب و سایر ملزومات به فراگیر کمک کند تا محتوای دروس رابهتر بیاموزد. به منظور حمایت از زیرساخت های ضروری جهت استقرار شیوه یادگیری الکترونیکی ترکیبی، لازم است ازسازوکارهای فناوری ارتباطات و اطلاعات بهره گرفته شود. به عبارتی پس از سیاستگذاری، قوانین و مقرراتی تنظیم گردد کهطی آن زمینه های مشارکت اعضای هیات علمی در تصمیم گیری های امور مربوط به برنامه ریزی های درسی، و بهبود شرایطفیزیکی دانشگاه ها فراهم شود.

یادگیری ترکیبی، آموزش سنتی، آموزش الکترونیکی