فرانک لشنی - کارشناس ارشد مدیریت در سوانح طبیعی، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
نعمت حسنی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
حمید صفاری - استادیار دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

زمینه و هدف: به هنگام بروز حادثه یا بلایای طبیعی، بخش عمده آسیب متوجه کم توانان شامل کودکان، سالخوردگان و معلولان است. معلولان به دلایلی مورد کم توجهی قرار گرفته اند. در هر یک از مراحل چرخه مدیریت بحران این کم توجهی مشهود است. این مشکل در شرایط اضطراری برجسته تر است و اغلب نیاز به خدمات توانبخشی در شرایط اضطراری بویژه 72 ساعت طلایی بعد از زلزله، به فراموشی سپرده میشود.روش: در این پژوهش بعد از مروری اجمالی بر پیشنه موضوع با روش کتابخانه ای، اصول و مبانی نظری ارایه شده است . سپس با روش نظرسنجی از صاحب نظران، تدوین و تحلیل نظرات صاحب نظران مورد بحث قرار گرفته و براساس کلیت مطالب مورد بحث، مدلی ساده و کاربردی برای توانبخشی فیزیکی معلولان، سالمندان و مصدومین در شرایط اضطراری بعد از زلزله پیشنهاد شده است.یافته ها: اهم یافته های تحلیل پرسشنامه ها عبارتند از: حوادث ترافیکی اصلیترین عامل معلولیت؛ معلولیت حرکتی بهعنوان مبنای مدل مدیریت توانبخشی ، موقعیت یابی، روشهای نوین هشدار و ارتباط، تیم های سیار توانبخشی محله با سرتیمی متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی ، ضرورت حضور تیم توانبخشی از 72 ساعت اول پس از زلزله، آموزش امداد گران با تمرکز بر پیشگیری از ایجاد معلولیت در مصدومین زلزله، از اهم یافته های نظرات صاحب نظران است.نتیجه گیری: ارایه مدلی جامع و کاربردی، اصلیترین نتیجه این پژوهش است. در این مدل اقداماتی که در مراحل مختلف چرخه مدیریت بحران به ویژه در شرایط اضطراری باید صورت پذیرد تا آسیبهای وارد به معلولین و مصدومین در زلزله ها کاهش یابد، وارد شده است.

زلزله، معلولین، سالمندان، مصدومین، توانبخشی اضطراری