بررسی رفتارهای مرتبط با سلامت دهان با استفاده از مدل ارتقای سلامت پندر در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 طی سال های 95-96

سابقه و هدف :دیابت نوع 2 (ملیتوس) یکی از شایعترین اختلالات مزمن غدد درون ریز است که در حدود 5 تا 10 درصد از جمعیت بالغ در کشورهای صنعتی جهان را درگیر کرده است و به عنوان معضل بهداشت عمومی در سراسر جهان در حال افزایش است. کاهش در جریان بزاق یکی از شکایات قابل توجه در بیماران دیابتی است. کاهش در جریان بزاق منجر به خشکی دهان (زروستومیا) می شود که این نیز باعث مشکلاتی در تکلم، بلع، مضغ، عفونت های دهانی، تغییرات آتروفیک در مخاط دهان، تجمع پلاک، کاهش ظرفیت بافرکنندگی بزاق و افزایش ریسک پوسیدگی های دندانی می شود. تمام این عوامل تاثیر منفی بر کیفیت زندگی و رفتارهای مرتبط با سلامت دهان دارند. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان، خشکی دهان و ضایعات مخاطی در مبتلایان به بیماری دیابت نوع 2 بود. مواد و روش ها :در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 103 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان ولی عصر شهر بیرجند، با طیف سنی 40 تا 60 سال و دارا بودن شرایط ورود به مطالعه، پس از کسب رضایت نامه کتبی وارد مطالعه شدند. برای این افراد چک لیستی شامل وضعیت رفتارهای مرتبط با الگوی ارتقای سلامت پندر وابسته به سلامت دهان تهیه شد. معاینه دندان ها و مخاط دهان بیماران جهت تعیین وجود یا عدم وجود ضایعات مخاطی انجام گرفت. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار SPSS وارد و ضمن ارایه آمار توصیفی به وسیله آزمون های آماری T-test مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، تست توسکی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون کای اسکویر در سطح آلفا 05/0 آنالیز شدند . در صورت عدم برخورداری داده ها از توزیع نرمال از آزمون های ناپارامتری معادل (آزمون من-ویتنی، کروسکال والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن ) استفاده شد . یافته ها: در ارزیابی کیفیت زندگی، کمترین نمره مرتبط با خودکارآمدی و بیشترین نمره مرتبط با نمره احساسات مثبت و منفی نسبت به انجام مراقبت های بهداشتی سلامت دهان و دندان بود. نمره میانگین برای خودکارآمدی49/5±7/8، احساسات42/7±2/24، منافع درک شده 92/5±7/19 و موانع درک شده 48/6±5/21 حاصل شد. %3/55 درصد از بیماران دارای برنامه منظم برای مسواک زدن بودند و %1/30 درصد از بیماران به برنامه خود تعهد داشتند. میانگین خشکی دهان 38/3 به دست آمد. %6/13 از بیماران ضایعه مخاطی داشتند. همچنین %7/41 از بیماران مورد مطالعه مبتلا به خشکی دهان بودند. نتیجه گیری: نیاز به مداخلات آموزشی در حوزه بهداشت دهان و دندان بیماران دیابتی، جهت شناسایی موانع و علل ضعف خود کارآمدی و استراتژی های ارتقای آن ضروری به نظر می رسد.

Keywords:

کیفیت زندگی , سلامت دهان , دیابت نوع2 , خشکی دهان