کتایون لهراسبی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد آقاامینی - کارشناسی ارشد برنامه ریز آمایش سرزمین

معماران ایرانی به دلیل نگاه عالمانه به اقلیم و علم زیست شناسی، عجایبی حیرت انگیز و ماندگار با عنوانکبوترخانه های ایرانی خلق کرده اند که حقیقتا سزاوار است ، به عنوان آثاری برتر از عجایب هفتگانه عالمنگاه کرد. کبوترخانه های ایرانی مانند بسیاری از مظاهر هنری ایران ناشناخته مانده اند این در حالی استکه این برج های زیبای کبوتران به عنوان زیرساخت تاسیسات کشاورزی در تمام ایران از کناره های شرقیدریاچه ارومیه گرفته تا کویر یزد و میبد و برخی روستاهای نطنز و کاشان و از جنوب خراسان و طبسگرفته تا گوشه و کنار شهرها و آبادی های این سرزمین حضوری پیوسته داشته است . تنها در حوالیاصفهان بیش از سه هزار برج زیبای کبوتر وجود داشته است پیش از رواج کودهای شیمیایی کشاورزانمناطق کویری یزد و اصفهان از فضله پرندگان برای افزایش بهره وری خاک استفاده می کردند و برای اینمنظور بناهایی که کبوترخانه نامیده می شد، در اطراف آبادیها می ساختند. طراحی و عملکرد کبوترخانهها بسیار جالب و عالمانه بوده به گونه ای که در جذب کبوتران و خلق زیستگاهی امن برای کبوتر حیرتبرانگیز بوده است، زیرا نحوه ساخت این کبوترخانه به گونه ای بوده که امنیت همراه با آرامش و آسایشکبوتران را تامین می کرده است.

کبوتر خانه، میراث کشاورزی، توسعه پایدار، محیط زیست