حمیده حرمتی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، هیئت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

ادبیات ایران و مصر در قرن نوزدهم به واسطه اصل اثر گذاری و اثرپذیری ادبیات ملل از یکدیگر به شدت تحت تاثیر ادبیات اروپا قرار گرفتند و ادیبان و اندیشمندن دو سرزمین به سبب درک نقص و عدم کفایت ادبیات قومی خود در برابر نیازهای زمان و نیز ملال نویسندگان از سبک های سنتی و صور فنی علاقه مندی شدیدی به رفع نیازهای ادبی خود از طریق اندیشه های ادبیات اروپا پیدا کرده و به سوی آنچه یه تجدد ادبی نامیده مب شود گرایش یافتند اما در هردو سرزمین تجدد و نوگرایی به سبب نقش نو بودنش از سوی همه اندیشمندن وادبا و شاعران و به یک میزان مورد استقبال قرار نگرفت و میان سنت طلبان و قشریون که به شکل افراطی بر حفظ میراث های کهن و نفی ارزش های جدید اصرار می ورزیدند ومتجددینی که هرگونه امتیاز واصالتی را از نزد قدما طرد می نمودند دعوایی نامستدل وفاقد ارزش به وجودآمد. گرایش به دریافت مولفه های ادبیات اروپا وآمیختن آن با ادبیات کلاسیک شرایط جدیدی برای ادبیات هر دوملت در دوره گذر از سنت به مدرنیته ایجاد کرد که در مقام مقایسه می توان به اشتراکات و افتراقاتی چند دست یابد هدف از این پژوهش پاسخ گویی به چگونگی و انواع آن شباهت ها و تفاوت ها است. به استناد موارد یافت شده می توان گفت شرایط تاریخی، اجتماعی وادبی یکسان در دو سرزمین متفاوت می تواند نتایج یکسانی را در عرصه پرورش مفاهیم و مضامین مشابه به وجود آورد.

تطبیقی، تجدد ادبی، ایران، مصر