مهدیه سنجری دربید - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید محمودآبادی - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

فرسایش بادی در جهان به عنوان یکی از پدیده های مخرب زیست محیطی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک تلقی میشود. شدت فرسایش به سرعت باد و ویژگیهای خاک سطحی بستگی دارد. یکی از مهمترین عوامل موثر بر شدت فرسایش بادی زبری تصادفی است که به توزیع اندازه ذرات سطحی وابسته است. لذا این پژوهش با هدف بررسی نقش توزیع اندازه ذرات بر شدت فرسایش با استفاده از تونل باد انجام گرفت. به این منظور آزمایشها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا0 تصادفی از طریق ایجاد ترکیبهای مختلف شامل سه خاک با توزیع اندازه متفاوت (یک خاک زراعی با حداکثر اندازه ذرات 2 و 4 میلیمتر و یک خاک ماسه ای با حداکثر اندازه 2 میلیمتر) و سه سرعت باد 2)، 9 و 18 متر بر ثانیه در ارتفاع 20 سانتیمتر) هر یک در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش سرعت باد، شدت فرسایش افزایش یافت که میزان افزایش بستگی به توزیع اندازه ذرات دارد. در سرعت 18 متر بر ثانیه با افزایش حداکثر اندازه خاکدانه ها از 2 میلیمتر به 4 میلیمتر شدت فرسایش از 349/2 گرم بر متر مربع در دقیقه به 145/7 گرم بر متر مربع در دقیقه کاهش یافت. یافته های این پژوهش نشان داد که توزیع اندازه ذرات (زبری تصادفی) بر شدت فرسایش تاثیر قابل ملاحظه ای دارد و توجه به این ویژگی خاک میتواند راهکاری در جهت مهار فرسایش بادی به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک باشد.

فرسایندگی باد، زبری سطح، فرسایش پذیری خاک، اندازه خاکدانه