حمید مسلمی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد مهندسی منابعطبیعی آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات سیرجان.

این تحقیق با هدف بررسی میزان اثر بخشی طرح سد خاکی بر کمیت آب زیرزمینی دشت لاور فین انجام پذیرفت. روش مطالعه مبتنی بر روشهای میدانی و آماری بود که بدین منظور از داده های ارتفاع آب زیرزمینی، سطح ایستابی در چاه های پیزومتری دشت و میزان بارش منطقه برای دوره آماری 1374 تا1394 استفاده شد. داده های مزبور از شرکت آب منطقهای استان هرمزگان اخذ گردیدند شبکه پایش موجود جهت بررسی تغییرات کمی آبخوان تعداد 6 حلقه چاه مشاهدهای میباشد،که همگی در پایین دست سد خاکی قرار داشتند. میزان تاثیر سد خاکی بر تغییرات سطح آب زیرزمینی در طی یک دوره 20 ساله قبل و بعد از احداث سد خاکی مورد تحلیل قرار گرفت. روند عمومی سطح آب زیرزمینی دشت و تغییرات سطح آب در کلیه ی چاه های پیزومتری به رغم عملکرد سد خاکی، حالت نزولی را نشان میدهد، بنابراین برای اینکه نقش سد خاکی در تغذیه آبخوان نشان داده شود، تغییرات و میزان افت سطح آب زیرزمینی در قبل و بعد از اجرای طرح مقایسه گردید، نتایج نشان داد، سطح آب زیرزمینی در دوره آماری بعد از احداث سد نسبت به دوره قبل از احداث، افت کمتری داشته است در حالیکه متوسط بارندگی 9 ساله قبل از اجرای طرح 182 میلی متر و متوسط بارندگی11 ساله بعد از اجرای طرح 155 میلیمتر میباشد. بهطور کلی نتایج این بررسی نشان داد که با توجه به خشکسالی های اخیر و افزایش میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی، احداث سد خاکی لاور بر تراز آب آبخوان تاثیر مثبت داشته اما نتوانسته است تمام افت ناشی از برداشتها را جبران کند، گرچه طرح باعث توقف روند افت آبخوان نگردیده است، اما تا حدودی از شدت افت آبخوان کاسته است.

آبخیزداری، استان هرمزگان، آبخوان دشت لاور، چاه پیزومتری، سد خاکی، سطح آب زیرزمینی