محسن افتخاری - مدرس دانشگاه
معصومه وزیری هامانه(یگانه)

مسئولیت مدنی ناشی از تولید کالا، از جمله مباحث پیچیده و بحث برانگیز حقوق مدنی است؛ به گونه ای که بخش مهمی از ادبیات حقوقی کشورهای مدرن به این موضوع اختصاص یافته است. ابتدا قواعد حقوقی به گونهای سامان یافته بود که رابطه مصرف کننده و تولید کننده کالا ذیل بخش حقوق قراردادها جای میگرفت؛ تحولاتی که در ده ههای اخیر در این زمینه صورت گرفت، موجب شد مسئولیت مدنی ناشی از تولید کالا ذیل بخش مسئولیت مدنی قرار گیرد. به علاوه در بدو امر قواعد و مقررات به نحوی تنظیم گردیده بود که تولید کنندگان کالا تنها در صورت اثبات تقصیرشان، در برابر خسارات ناشی از عیب تولید مسئول بودند؛ انتقاداتی که بر نظریه تقصیر وارد گردید موجب شد مبنای مسئولیت تولید کنندگان کالا از تقصیر به مسئولیت محض تغییر یابد. در حقیقت تحلیل گران مسئولیت مدنی ناشی از تولید کالا معتقدند مبنایی که به کارایی منتهی میگردد مسئولیت محض است.قواعد مسئولیت مدنی ناشی از تولید کالا بر طیف وسیعی از محصولات، از جمله تولید دارو حاکم است. به طور سنتی مسئولیت مدنی به دنبال جبران خسارات زیان دیده است و برای رسیدن بدین منظور در صدد اجبار زیان رساننده به درونی کردن هزینه هایی است که به بار آورده است. تحلیل اقتصادی حقوق بر خلاف نظریه سنتی، آینده نگر بوده و بازدارندگی را هدف اصلی مسئولیت مدنی به شمار می آورد؛ به دیگر سخن از منظر تحلیل اقتصادی نهادها و قواعد حقوقی باید کارایی داشته باشند. یک قاعده مسئولیت مدنی در صورتی کارایی دارد که به اتخاذ اقدام پیشگیرانه اقتصادی منتهی شود. روش نگارش این مقاله تحلیلی-توصیفی می باشد.

نظام مسئولیت مدنی- سازمان غذا و دارو- کارایی- تکنیک هزینه فایده.