محمدرضا رمضانی استیین - دانشجوی دکتری جامعه شناسی گرایش مسایل اجتماعی ایران
محبوبه لعل جنگی - کارشناس تربیت بدنی
زهرا رمضانی - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی
سیدابوالفضل جعفری قلعه نو - کارشناس ارشد فیزیولوژی

خشونت پدیده ای تاریخی و جهانی است که در همه جوامع و تمام ادوار وجود داشته است. توجه به این پدیده از دهه 70 میلادی آغاز شد و پژوهشهای متعددی در این حوزه انجام گرفت. بررسی در باب خشونت با مشکلاتی همراه است. در این پژوهشها محقق وارد حوزه خصوصی و صمیمی خانواده میشود و در خصوص رفتاری حساس از افراد سئوال میکند. وجود خشونت در خانواده از طرف قربانی به علل مختلف پنهان نگاه داشته میشود، فراموش میشود و یا در بیان آن اغراق میشود. نبود آمار در خصوص افراد در معرض خشونت، مشکل دیگری در راه دستیابی به نمونه معرف است. مشکل دیگری که در بررسیهای خشونت مشاهده میشود تبیین های نظری موجود است. بسیاری از دیدگاه های نظری موجود عوامل موثر در بروز خشونت را در سطح ویژگیهای فردیمانند و یا در سطح خانوادگیمانند در نظر میگیرند. کلیه این عوامل در شناخت صحیح از پدیده تاثیر دارند. نظریهپردازان فمینیست تبیینهای فردی یا خانوادگی را در باب خشونت، برای توضیح کافی نمیدانند. هرچند معتقد هستند این عوامل میتواند به مثابه عاملی تشدیدکننده رفتار خشن عمل کند، تاکید آنان بر وجود ساختار نابرابر روابط قدرت میان زنان و مردان در جامعه و نهادهای آن است. توجه آنان متوجه ساختار مردسالارانهای در جامعه است که به مردان اجازه اعمال قدرت بر زنان را میدهد. از این دیدگاه خشونت عمل انفرادی یک مرد علیه یک زن نیست که با استفاده از ویژگیهای فردی تحت بررسی قرار گیرد، بلکه خشونت رفتاری است که از جانب مردان جامعه بر روی زنان جامعه اعمال میشود. خشونت یک ابزار نظارتی مهم است که هم بازتاب روابط نابرابر قدرت در جامعه است و هم به حفظ روابط نابرابر قدرت کمک میکند. با نگاهی به تحقیقات انجام شده در ایران ناهماهنگی میان داده های کسب شده مشخص میشود. همچنین مشخص میشود که در اکثر بررسیها عوامل موثر بر خشونت به صورت متغیرهای فردی و خانوادگی بحث و بررسی شدهاند. این مقاله با توجه به دیدگاه فمینیستی سعی در مشخص کردن اهمیت ساختار نابرابر قدرتی دارد که در حوزه های اقتصاد، قوانین، نیروهای نظارتی جامعه و نهادهای حمایتی جامعه حضور دارد و بر توجه به ساختار جامعه که مردان را تشویق به اعمال خشونت و زنان را وادار به تحمل آن میکند تاکید میکند.

ایران، خشونت، زنان، ساختار جامعه