مجتبی امیری - عضو هیات علمی گروه جنگلداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

مطالعه ساختار توده یکی از مهمترین و پیچیده ترین مشخصه های تشکیل دهنده اکوسیستم های جنگلی، بویژه در توده های آمیخته کهنسال می باشد. هدف تحقیق حاضر آگاهی از تنوع ساختار توده در تیپ های مختلف یک جنگل آمیخته ی پهن برگ در سری 8 طرح جنگلداری زیارت، استان گلستان بود. برای این منظور از اطلاعات آماربرداری سراسری 1390 اداره کل منابع طبیعی و آبخیرداری استان گلستان در طرح فوق استفاده شد. تعداد 556 قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت 1000 مترمربع با ابعاد شبکه 200×150 متر به روش سیستماتیک- تصادفی انتخاب شد. برای بررسی ساختار تیپ ها از مشخصه های گونه، قطر برابرسینه (سانتی متر)، سطح مقطع (مترمربع) و ارتفاع (متر) کلیه درختان با قطر بزرگتر از 5/12 سانتی متر استفاده شد. جهت تیپ بندی توده ها از روش فروانی درختان در هر قطعه نمونه بهره گیری شد. در نهایت 7 تیپ جنگلی راش، راش-ممرز، ممرز- راش، راش- انجیلی، ممرز- انجیلی، راش- توسکا به همراه ممرز وانجیلی- ممرز مشخص شد. نتایج تحقیق نشان داد که ترکیب درختان در تیپ های مورد مطالعه با هم متفاوت است. 6 گونه راش، ممرز، انجیلی، توسکا، پلت و شیردار در تمام تیپ ها حضور داشتند. بارانک و ون به ترتیب فقط در تیپ های ممرز- راش و راش-ممرز ظاهر شدند. همچنین فروانی راش به جز در تیپ های ممرز- راش (5/28 درصد)، ممرز-انجیلی (6/7 درصد) و انجیلی-ممرز (06/7 درصد) در سایر تیپ های مورد مطالعه بیشتر از 50 درصد بود. تیپ راش- ممرز با 12 گونه بیشترین تعداد و تیپ انجیلی-ممرز با 5 گونه کمترین تعداد گونه را به خود اختصاص می دادند. میانگین تعداد در هکتار تیپ ها از حداقل 174 (پایه در هکتار) در تیپ راش-انجیلی تا حداکثر 234 (پایه در هکتار) در تیپ ممرز-انجیلی متغیر بود.نتایج تحقیق همچنین نشان داد که منحنی توزیع تعداد در طبقات قطری همه ی تیپ های مورد مطالعه حالت ناهمسال نامنظمداشته و از شکل منحنی جی- معکوس پیروی می کند.

ویژگی های کمی، تیپ، جنگل آمیخته، زیارت گرگان