امیر عبیری - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه ساری
زینب جعفریان جلودار - دانشیار گروه مرتعداری دانشگاه ساری
عطااله کاویان - دانشیار گروه مرتعداری دانشگاه ساری
لیلا زندی

تغییر کاربری اراضی، یکی از مهم ترین تهدیدات اکوسیستم های مرتعی است که حفاظت از این اکوسیستم ها را با چالش هایی مواجه می کند نظر به اینکه این پژوهش نیز با هدف بررسی تاثیر تبدیل جوامع مرتعی به اراضی کشاورزی و باغی در بخشی از مراتع کیاسر مازندران انجام شد برای این منظور چهار کاربری مرتع، سیب زمینی، گندم و عدس به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب گردیدند. نمونه برداری خاک به شکل تصادفی-سیستماتیک از عمق 20-0 سانتی متری خاک انجام شد در هر کاربری 10 پروفیل حفر شد و مجموع 40 نمونه خاک (از هر کاربری 10 تکرار) در منطقه مورد مطالعه منطقه جمع آوری گردید. سپس نمونه های خاک جهت تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه خاک منتقل شدند. مهمترین فاکتورهایی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند شامل بافت خاک، رطوبت ، وزن مخصوص ظاهری، واکنش خاک (pH)، EC، فسفر قابل جذب، کربنات کلسیم و پتاسیم خاک بودند. برای آزمون اثرات تغییر کاربری بر خصوصیات خاک از آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) استفاده شد. مقایسه میانگین ویژگی های خاک بین کاربری-ها با روش دانکن در سطح 05/0 انجام شد که تمام این مراحل در نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. نتایج نشان داد که در اثر تبدیل مرتع به سه کاربری مذکور (عدس، گندم و سیب زمینی) روی بافت کلی خاک اثری نداشته و بافت خاک در هر چهار کاربری از نوع لومی می باشد. اما در بررسی سه فاکتور تشکیل دهنده بافت خاک (سیلت ، رس و شن ) مشخص شد که در مقایسه میانگین داده ها بین درصد شن و سیلت اختلاف معنی داری در سطح 05/0 وجود دارد در مورد رطوبت خاک و هدایت الکتریکی و کلسیم کربنات، پتاسیم و فسفر قابل جذب بین این چهار کاربری اختلاف معنی داری مشاهده شد ولی اسیدیته و وزن مخصوص ظاهری خاک معنی دار نشد در کل نتایج این پژوهش نشان از اثرات منفی تغییرکاربری بر خصوصیات کیفی خاک در منطقه مورد مطالعه داشت.

پتاسیم، تغییر کاربری اراضی، فسفر، مرتع، واوسر