سیداسماعیل فرجی اصطلخ پشتی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی و مدرس مرکز آموزش زبان فارسی وابسته به جامعه المصطفی(ص)

دستور زبان عبارت است از مجموعه قواعد مربوط به کاربرد عناصر و اجزای تشکیل دهنده گفتار یعنی قواعد مربوط به روساخت و زیرساخت کلام، گروه، واژه و جمله. دستور حوزهای از زبان است که بهدلیل طبیعت خاص و پیچیده آن همواره مورد نقد و بررسی بوده است. آموزش دستور همواره یکی از مباحث جدی و چالشبرانگیز برنامهریزان و مدرسان بوده است؛ در برخی از برنامهای درسی، دستور، محور آموزش بوده و محتوای اصلی تلقی شده است درحالیکه در برخی دیگر، دستور به کلی کنار نهاده شده و معنا، محور برنامه های آموزش زبان قرار گرفته است.اگرچه امروزه توجه به دستور زبان در کانون توجه طراحان درسی و برنامه ریزان آموزشی قرار ندارد، اما هنوز از اهمیت و جایگاه بهسزایی در آموزش زبان برخوردار است، لذا بررسی مشکلات و ارائه راهکارهایی جهت رفع آموزش دستور زبان باید بیشتر از پیش مدنظر قرار گیرد. هدف اصلی این مقاله پیبردن به نقش و جایگاه دستور زبان در آموزش زبان و بررسی کاستیها و نواقص این عرصه و ارائه راهکارهای مناسب جهت حل آنهاست. پژوهش حاضر در صدد بررسی مسئله ماهیت دستور در نظام آموزشی و انعکاس آن در کتب دستوری است. برای این منظور ابتدا در چهارچوب سطح بندی مفهوم دستور مورد بررسی قرار میگیرد و سپس کاستیهای موجود در آموزش این علم، نقصها و نابهسامانیها مورد بررسی قرار خواهد گرفت و ضمن شناسایی مشکلات این عرصه به ارائه راه کارهایی جهت تقویت امر آموزش دستور زبان خواهیم پرداخت. نتایج این مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی و بر مبنای داده های کتابخانهای است.

دستور زبان فارسی، آموزش، آسیب شناسی.