صدیقه سادات مقداری - استادیار زبانشناسی همگانی دانشگاه پیام نور
مریم خاشی جمالزهی - کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه پیام نور

در این پژوهش،ضمن بیان اهمیت اختصارسازی و ویژگی های آن در زبان فارسی، به معرفی دو اصل اقتصاد و کم کوشی و رابطه ی آن ها با زبان پرداخته شده است.در یک فرایند پویا مثل تغییر زبان،کلمه ها پیوسته در حال کوتاه شدن،پس و پیش شدن،حذف شدن به قرینگی و دگرگونی معنایی هستند.این رخداد در تمامی زبان ها طبیعی است و زبان فارسی نیز از این قاعده مستثنی نیست. این پژوهش بر اساس تلفیقی از روش های کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است.با مطالعه منابع انگلیسی و فارسی مربوط به موضوع اختصارسازی و آشنایی با حوزه ای اختصار و کوته نوشت و در بخش میدانی جمع آوری داده ها از طریق فهرست نمودن نمونه هایی از فارسی باستان،میانه،دوره ی ساسانیان و اشکانیان و مقایسه ی آن ها صورت گرفته است. لذا این پژوهش،از نظر هدف از نوع پژوهش های کاربردی است . روش نمونه گیری این پژوهش،گزینش واژگان،اختصارات و مفاهیم در دسترس،از میان منابع و دانش واژه های یاد شده است. بررسی ها نشان میدهد اختصار سازی فرایندی قاعده مند و منظم است.شاهد مثال ما آن است که در تمامی اختصارات روی سکه ها، الگوی ساخت واژی،مبتنی بر ویژگی نوشتاری است؛یعنی تمام کلمه های اختصاری بر اساس انتخاب حروف اول کلمات ساخته شده اند و بیشتر،دو حرف اول مورد نظر است. در فارسی معاصر هم کاربرد سرواژه سازی بتدریج گسترش می یابد.

اختصار،اصل اقتصاد،اصل کم کوشی.